Từ niên hiệu trị thứ 4 (1844) vì tiềm năng kinh tế dồi dào và số lượng đặc sản đáng kể biệt nạp cho Triều đình Huế, đảo được đổi tên từ Tổng Hạ sang Tổng Phú Quý trực thuộc huyện Tuy Phong, phủ Ninh Thuận, tỉnh Bình Thuận. Hiện nay, Phú Quý là một huyện đảo xa của tỉnh Bình Thuận.
Còn cá ngon thì không đâu bằng đảo Phú Quý, với câu ca: “Bà già muốn ăn cá thu, Gã con xuống biển mù mù tăm tăm”. Câu ca nói lên đây là vùng biển có nhiều cá thu, mà ngày trước người ta gọi đảo Phú Quý là “Cù Lao Thu”, tất nhiên Phú Quý không chỉ có cá thu mà cá thu ở đây là đại diện cho các loài cá cao cấp đánh bắt bằng câu khơi của ngư dân Phú Quý như hồng, mú, đuối, ó, mập… Ở đây còn nói lên sự cần trường của nhân dân trên đảo đã chọn nơi giữa biển cả “mù mù tăm tăm” làm nơi sinh sống
Không phải ngẫu nhiên mà nhà Nguyễn đặt cho tên Phú Quý, mà đó chính là niềm mơ ước của cư dân thuở ban đầu dựa vào biển cả chọn nơi này khai cơ lập nghiệp. Cũng chính từ biển cả đã tạo ra con người Phú Quý chân chất, “ăn ngay, nói thẳng”.
Còn nhớ chuyện, ngày 26 tháng 3 năm Tân Sửu – 1901, một tàu Công sứ Pháp tỉnh Bình Thuận bất ngờ ra Phú Quý bắt 50 tráng đinh chở về đất liền, các cụ ở đảo quyết làm một chuyến hải trình “đi kinh”, đi từ đảo Phú Quý ra kinh đô Huế để thỉnh cầu vua Thành Thái (1889 – 1907) chặn đứng việc bắt dân làm xuất khẩu và xin chước giảm sắc thuế đánh vào dân đảo vốn dĩ quá khổ. Chuyến đi kinh đó đã thành công, vua Thành Thái chấp thuận. Có thể nói các cụ ở đảo Phú Quý là “ông già Ba Tri” của Bình Thuận.
Còn chuyện cô gái lấy chồng ra đảo, bởi vì “Dừa Tam Thanh uống nước trong xanh, Phải duyên em chọn nên đành phải theo”. Còn chàng trai vốn đã vô cùng chân chất: “Chừng nào cho sóng bỏ gành, Cù lao bỏ biển anh mới đành xa em”.
Tục ngữ, câu đố
- Câu cá bang cấp tháng tám, như cám đầu mùa.
- Câu cá ngày ăn một buổi.
- Nghề câu ven biển, nghề chài đánh lưới ở khơi.
- Nghề biển như bọt nước chẳng ra gì.
- Trong mây ngoài chướng
Ai muốn sướng thì ở nhà
Muốn theo ông bà, ra biển. - Chiều chiều mây đỏ bên đông
Chẳng mưa thì gió có không bao giờ. - Mây đâu mây đó qua chẳng có lo
Sợ mây con bọ nó bò qua dinh (mũi dinh, hướng tây bắc). - Ông tha mà bà không tha,
Coi chừng cây bão 23 tháng 10
Ông cười mà bà không cười
Coi chừng cây bão mùng 10 tháng 3. - Tháng giêng động dài
Tháng hai động tố
Tháng ba Nồm rộ
Tháng tư Nam non
Tháng năm có gió họp hòn
Tháng sáu thổi lòn Nam cú. - Tháng Giêng ăn tết ở nhà
Tháng hai trồng đậu trồng khoai trồng cà
Tháng ba thì đậu đã già
Ta đi ta hái về nhà phơi khô
Tháng bốn đi tạo (mướn, sắm) trâu bò
Để ta sắp sửa làm mùa tháng năm
Sáng ngày đem lúa ra ngâm
Tháng sáu buôn nhãn bán trầm
Tháng bảy ngày rằm xá tội vong nhân
Tháng tám chơi đèn kéo quân
Trở về tháng chín chung chân buôn hồng
Tháng mười buôn thóc bán bông
Mười một tháng chạp nên công hoàn toàn. - Ngoài đảo thấy vậy mà vui
Đi đâu cũng có chiếc gùi trên lưng. - Công danh không bằng canh dông.
- Năm nay trời đà mưa sớm
Hái dứa làm nộm, còn thơm muối mè
Ăn vô dễ nghe còn thơm rau húng
Ngó vô trong thúng còn những cơm rau
Hay hiếc nhà giàu còn nhiều bắp hột. - Miếng trầu là duyên là nợ,
Miếng thuốc là vợ là chồng. - Dừa Triều Dương bằng mười Ngũ Phụng
Bát nước Ngũ Phụng hơn Tam Thanh gấp mấy lần. - Long Hải cảnh đẹp mộ Thầy
Chùa Cao Cát một mái, đêm ngày trầm hương. - Người đời như thể bông hoa
Có đâu lại được nở ra hai lần. - Con ngựa tuy sức lớn, phải kéo xe để trả ơn lúa cỏ
Con tằm tuy nhỏ, phải nhả nhợ để trả dâu. - Đạo đức là lá bùa hộ mạng
Nhẫn nại là nguồn thuốc cứu sinh. - Đạo đức là căn bản, tài sản là ngọn ngành.
- Sóng ba đào ta không sợ, ta chỉ sợ sóng sắc
Lửa cháy mày ta không sợ, ta chỉ sợ lửa cháy thân danh. - Mình tròn lưng lại cong cong
Chỉ tơ vấn vít nằm trên dòng hà
Ngày thời hứng gió thảnh thơi
Bắt con lông thổ ghẹo người thuỷ cung. (Câu con cá bạc) - Vai mang khăn gói theo chồng
Mẹ kêu mặc mẹ, theo chồng cũng theo. (Con cá bạc má) - Tôi không trốn thuế lậu hàng
Căng ra mà đánh chịu oan tiếng đời. (Con cá căng) - Tiếng ai văng vẳng bên kia
Giống tiếng bạn cũ ngày xưa của mình
Hay đây đi tới thình lình
Thật là người ấy là chồng người ta. (Con cá lầm) - Sơn cách thuỷ, cách tình nan cách
Tinh duy nguyệt, duy chí bất duy
Sầu bi đau khổ, em nỡ nào đành bỏ đi đâu. (Con cá vành xa) - Đêm nằm than vắn thở dài
Thương chồng thì ít thương trai thì nhiều. (Con cá mú theo) - Nghĩ mình lặn lội biển đông
Trách lòng thiên hạ nói mình trôi sông bỏ bờ. (Con cá bè) - Đầu rồng đuôi phụng cánh tiên/ Ngày năm bảy vợ, tối ngủ riêng một mình. (Con gà trống)
- Ra đi thì mang nhà theo
Không đi đóng cửa chèo queo một mình. (Con ốc) - Chiều chiều dạo chơi vườn hạnh
Tối lại xem khách má đào,
Dạo vườn bông chẳng xót mặt nào
Chọc quân tử không cho nhắm mắt. (Con muỗi) - Vì mày tao phải đánh tao
Vì tao nên phải đánh mày
Nửa đêm mày trở lại đây
Thì tao đánh hết bồ mày bồ tao. (Con muỗi) - Mình vàng mặc áo mã vàng, cưỡi con lốt mã
Mùng năm mùng sáu thì chờ
Ba mươi mùng một chớ hề vãng lai. (Con trăng) - Trăng lên bóng rọi vô thềm
Duyên ai nấy gặp, khích hờn (giận hờn) mà chi.
(Trăng lên: trên lăng – lăng Cô) - Ba chục con nhốt lại một lồng
Mười con có mồng, hai chục con không. (Một tháng) - Thằng cuội ngồi gốc cây đa
Bỏ trâu ăn lúa gọi cha ồi ồi
Cha còn cắt cỏ trên đồi
Mẹ thời cưỡi ngựa đi mời quan viên. (Bụi cỏ) - Một mình đứng giữa rừng hoang
Chưa bao nhiêu tuổi gọi ta là già. (Cỏ già) - Trái ớt nó cay cái mỏ. (Cay mỏ: cỏ may)
- Buổi xưa kia tôi ở rừng xanh
Ai giỗ ai dành tôi mới lên cây tôi nằm
Sương sa nhỏ xuống đầm đầm
Mưa to gió lớn mà tôi nằm không yên. (Cây cỏ tranh lợp nhà) - Trách người quân tử bia danh
Lễ nghi chưa có mà xoạn sành duyên em. (Cây bàng) - Ở âm phủ, đội mũ đi lên. (Cây nấm)
- Keo sơn gắn để trong nhà
Họ cho không lậy (lấy) thật là muôn dân.
(Keo lậy: cây lẹo, cây ở đảo, cao khoảng 1m, hoa đỏ, hột tròn chấm trắng) - Khen cho em lú cả gan
Chị tao đặng ngủ vén màn vô chi. (Lá cây củ) - Tròn tròn trịa trịa, cái đít có lông
Tới ngày kị ông bắt ra làm thịt. (Củ hành) - Khen cho pháp luật nghiêm trang
Bịt mù chị Kỷ dẫn ngang pháp trường. (Kỷ mù: là củ mì) - Rung rinh nước chảy qua đèo
Bà già lật đật mua heo cưới chồng.
(Trái lý: một loại quả trên đảo, giống trái mận, quả dài, màu xanh lợt, vị ngọt. Chuyện bà già cưới chồng là chuyện xạo, vô lý). - Lột quần dày, bày quần mỏng
Lột quần mỏng mà bày lông
Lột lông thì bày hột
Lột hột bày lỗ. (Trái bắp) - Mình da cóc, bọc da dê
Chín tháng muời ngày mời bà con đi kíp. (Trái đậu phộng) - Xanh xanh mà lại có gai
Không phải trái mít đố ai trái gì (Trái khổ qua) - Trong đỏ ngoài gai
Đố ai trái mít đố ai trái gì
Trái đây ở xóm Trung kì
Đố ai trái gì phải nói cho ra. (Trái khổ qua) - Riêng em chẳng thiếu chẳng thừa
Chín vàng ngon ngọt cũng vừa lòng anh (Trái đu đủ) - Giàu như em giàu trong dạ giàu ra
Khó như ai, khó như anh từ thuở mẹ cha sinh thành.
(Quả đu đủ và cây bần) - Ngoài xanh trong đỏ, hột nhỏ như tiêu. (Quả đu đủ)
- Hai tay chống vững giang san,
Dầu cho thác xuống suối vàng cũng ưng. (Chống suối: chuối sống) - Ban ra trái chủ trong nhà
Dấp (rấp) trong thục nữ ai mà biết không.
(Ban dấp: bắp rang, người đảo đọc âm r thành d) - Cây xanh lá cũng xanh
Trái trên cành nở ra ngọc trắng
Dầm mưa dãi nắng với những cơ hàn
Mổ ruột lấy gan đãi người thiên hạ. (Bông vải) - Thiên minh minh địa cũng minh minh
Có con không gả cho mình
Mai sau trồng củ tới rình nhổ dây. (Con dây: Cây dong để làm nhà) - Xương sườn xương sống
Ăn sống người ta. (Đòn tay) - Nhai vô nhả ra
Người ta còn sống. (Cái nhà) - Cất nhà thì cất ba canh
Có ba ông quan thánh nằm trong căn nhà
Xưa kia cái tục ông bà
Có kinh nước chảy sóng mà không chao. (Miếng biển Phúc Lộc Thọ) - Chiều chiều bắt két nhổ lông
Két kêu bớ mẹ lấy chồng cho con. (Cây viết lông) - Eo lưng thắt đáy kia là
Đút vô một cái đàn bà mê tâm. (Bông tai) - Tà la tà la khóc
Đút vô đàn ông đàn ông hất
Đút vô đàn bà đàn bà ưa. (Cái hoa tai) - Có bông mà không dám đeo
Lẽo đẽo mà theo mình nàng
Theo rồi thịt nát da mòn
Hồn về chín suối mà bông hãy còn theo sau. (Chén cơm vẽ hình bông hoa) - Tồn hiếu trung vâng dạ hiếu trung
Tới đây hỏi hết anh hùng
Con chi không chân không cánh đi cùng nước Nam
Từ quan chí những dân phàm
Kẻ lo việc nước người toan việc nhà
Tôi xin hỏi thử tên mà con chi. (Con cờ) - Hai ông mà chẳng có bà
Sanh con cháu là ba mươi người
Mười người tuất thụ minh công
Bốn người ăn học ngồi gần cửa quan
Tám người xa giá hành trang
Tám người cưỡi ngưạ lên rừng bắt voi. (Bộ cờ tướng) - Hình vuông lại đục lỗ tròn
Nghe vua mở hội lại lòn ra thi. (Cái cờ vụ) - Đâu đâu cũng có anh hùng
Năm châu bốn biển cũng chung bầu trời
Bác Hồ đi khắp mọi nơi
Thương dân vì nước muôn đời Bác ơi. (Lá cờ) - Nước ta từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau
Bác Hồ khai khẩn đã lâu
Mồ hôi xương máu dãi dầu gian lao. (Sơ đồ đất nước) - Em là bổn phận nữ nhi
Ra đi giúp nước xá gì đường xa
Kể từ lãnh ấn đi ra
Kẻ đưa người đón thật là hiển vinh
Trách người quân tử vô tình
Xem qua rồi lại bỏ mình bơ vơ. (Con tem) - Nghĩ mình sống ở trên đời
Ông già bà cả cũng thời chê ta. (Ống nhổ ăn trầu) - Mình đen mà lại phết vàng
Chốn văn minh tìm tới, mà chốn dốt đồng lánh xa. (Cái nghiên mực) - Cà tây, cà tía, cà hồng
Xoài xanh, xoài chín đổ đầy đàng xe
Cam nhông chạy tới cán mè (cán cho nhỏ ra)
Uổng tiền uổng bạc cũng khoe rằng giàu . (Cán xoài: cái sàng) - Luê Huê cầm kiếm bước ra
Đánh Tô Quốc Cựu lạc loài bốn phương. (Kiếm loài: cái liềm) - Rủ nhau đi đánh bọn Nùng
Đánh toàn thước mộc, chẳng dung thằng nào.
(Thước nùng: nghĩa là thùng nước) - Bước lên bàn, giậm ghe bầu cho con lái
Xong, dọn trầu cho bạn ngồi ăn. (Cái lon) - Ra đi má đỏ hồng hồng
Quê cha thì bỏ, quê chồng thì theo
Đến khi nhị rữa hương tàn
Quê chồng thì bỏ, quê cha trở về. (Cái nồi đồng) - Sanh con chẳng biết thương con
Bắt đi móc đỗ ba bốn ngày rày
Đi thơi mỏi cẳng, móc thời mỏi tay. (Xoong canh) - Canh một thì trải chiếu ra
Canh hai bóp vú, canh ba sờ nàng
Canh tư rồi lại có con
Canh năm sắp sửa bồng con trở về. (Cái chài chài cá) - Năm ông ngồi lại một bàn
Đảm đang việc nước, lo toan việc nhà
Bốn ông tuổi đã nên ba
Có một ông già tuổi mới nên hai. (Cái bàn chân) - Trên bằng da, dưới cũng bằng da
Đút vô thì ấm, rút ra lạnh lùng. (Chiếc giày) - Nhà xanh bốn vách cũng xanh
Chính giữa trồng đậu trồng hành nhốt mấy lợn con. (Bánh chưng) - Biết ai mà nhắn bạn nguồn
Anh có thương em thì xuống, mà em ở truồng em không dám lên
Chừng nào em ăn nổi làm nên
Có quần em bận em mới lên tìm chàng. (Bánh ít trần) - Rồng năm nay uốn khúc, thỏ dựng hai tai
Trương đao mà phứt rồng kia biến mất,
Thỏ dựng hai tai còn quỳ.
(Bàn xắt thuốc), bàn cong như con rồng, thỏ là hai cái chân bàn. - Hai anh cùng ở một làng
Màu da mặt đỏ mặt vàng khác nhau
Hững hờ đi trước đi sau
Hàng năm nào có gặp nhau bao giờ. (Lịch treo tường) - Tầm phành tấp phạch tầm phanh
Đập ba cái, đập ngâm nga đút vào,
Đút vào rồi lại ngâm nga
Rút ra đôi mắt nhìn nhau mà cười. (Cho con bú) - Giữa đàng có một cái ao
Bốn người ở đó với nhau trong đời
Hàng ngày mua bán khắp nơi
Cứu nhân độ thế, cứu người gian nan. (Đồng tiền điếu) - Có đầu mà chẳng có đuôi
Ra đi trở lại lấy đuôi làm đầu. (Đường xe) - Chữ cu lật ngửa trở lên
Có chữ một bên ném về tay hữu
Gia quan hoàng cựu kêu gọi chữ an
Lớn nhỏ thanh nhàn bỏ thêm dấu ớ (^)
Phép quan phải sợ đăng đẳng quần sanh. (Chữ: dân) - Một lời nguyền ước tơ giao
Dưới vầng trăng khuyết ba sao chực chờ. (chữ: luyến 戀 ) - Mặt trời lố mọc nhành thông
Học trò gánh đậu bán cùng thế gian. (chữ: ế 曀 ) - Rơm đầu 6 khấu 16 chữ lai
12 chữ lộ, vô số vô nhơn
Chậm chân quai xước
Chữ nhược vòng quanh
Chữ danh bốn bề
Chữ hề chính giữa
Bán nửa chữ sư
Anh mà đối được em ừ cho một đêm. (chữ thị: chợ) - Nhất điểm thông minh Gia Cát Lượng
Tam hữu anh hùng Lưu Quang Trương
Xuất khẩu thành thư chơn Tào Thực
Thập phần thao lược thị Châu Do
Nhất hạng gian hùng Tào Mạnh Đức
Tứ cơ nan địch Triệu Tử Long
Mục đỗ cơ văn Tư Mã Ý
Bát trận nan đương thị Hoành Trung. (Chữ độc: đọc 讀 độc ) - Nhất điểm Bình Ngô Đại Cáo Trãi
Tam tướng anh hùng Lý Trần Ngô
Khẩu xuất thần thi ấy Trạng Hiền
Lưỡng nhựt Bình đầu nhựt biến
Sương vương ký tranh nhứt quốc Việt
Tứ khẩu tung hoành gian
Nguyệt hạ thị nhiên an” (Chữ vị: rằng 謂 ) - Một ngàn cái miệng, thành cái lưỡi.(Minh tâm nhất tự:chữ thiệt lưỡi 舌 )
- Hai con chim sẻ nó đậu nhánh mè
Chữ thập đập chữ tứ
Chữ nhất đè chữ tâm. (Minh tâm nhất tự: chữ đức 德 ) - Tiếng đồn anh học chữ Nho
Tới đây em đố tám ngang tám sổ nó là chữ chi? (Chữ phước 福 ) - Lời nói không tốn tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau (Là chữ thỉnh 請 ) - Đừng ham phú quý sang giàu bỏ nhau
Làm người phải nghĩ trước sau
Không phải cầm thú là loài mã ngưu (Là chữ kiện 件 ) - Hai ngang hai sổ
Hai hột đậu hai chấm chân (Là chữ kỳ 其 ) - Bốn người bận áo lụa lương
Đầu không khăn sáo mặt vuông chữ điền
Ở xa ngó thấy có duyên
Đường đi ba bốn đã yên ngã nào (Là chữ tư 思 ) - Thiên địa sơ xuân khách thử tình
Cù tu trượng việc hải thì kinh
Nhất chứ đồ bàn chỉ nhật tinh
Phong lôi bát trận xuất nhiều kinh (Là chữ giả 者 )
Ca dao, dân ca
- Em bước tới đuôi cối, anh hối em hò
Tiền thân hậu thế em biết hò câu mô ?
Thong dong bước tới ao hồ
Chào người quân tử xứ mô mới về ? - Hừ a… ngó lên đám ngói, đợi về anh về
Một ngày vắng mặt luôn luôn
Hai ngày vắng mặt dạ buồn lắm thay
Ra vô không thấy mặt chàng
Lao lừ trong dạ, trăm vàng không ngon. - Hừ a… sớm mai mà anh cất gánh ra đi
Em phải ở nhà lu li như cây đèn
Phải chi em có cánh em cũng bay theo
Con dế kêu ngấm ngầm dưới chân đèo
Trăm năm em không bỏ nghĩa bạn nghèo với nhau. - Hừ a… thân em thất thế đồng tiền
Đồng sấp, đồng ngửa, đồng nghiêng, đồng nằm
Thân em tựa thể ong tằm
Khi ăn một lá, khi nằm một niên. - Anh giàu cha mẹ anh giàu
Ơ hò… cha mẹ anh giàu cho anh ăn học
Đặng chữ, đặng tiền thiên lý là vàng
Bớ anh ơi em đây không phải người con gái luân loàn
Anh đừng ơ hò…giễu cợt mà thế gian chê cười. - Hò ơ… giàu như ai, giàu như anh ăn ngày ba bữa
Chứ khó như ai, khó như em cũng nổi lửa ba lần
Anh ăn rồi mua tảo bán tần
Em ăn rồi ngồi dựa bên phòng xem thơ - Hò ơ…Khó với khó giúp nhau lấy thảo
Chứ giàu với giàu tương trợ ai khen
Có bóng trăng anh đừng phụ bóng đèn
Bóng trăng thanh một thuở
Chứ ngọn đèn lờ trăm năm - Ai đi trên dốc một mình
Phất phơ chéo áo, giống hình trượng phu - Anh làm con trai mà nam nhi chi chí
Em làm con gái mà hoa mĩ thuyền quyên
Anh ở làm sao cho đất nhích trời nghiêng
Rồi em sẽ kết nhơn duyên vợ chồng - Lơi hò lơi… lơi hò lơi
Anh em ráng mà chèo
Đi câu cho có ca
Không là mất bữa
Về vợ con mắng đổ trên đầu
Lơi hò lơi… mau mái chèo - Ôi anh em,bạn bè ráng mà chèo mau mau đi
Mau mau mà tới biển đông
Anh em ráng sức nài công giang hà
Đi mau anh em ráng mà chèo
Hôm nay gia đình mình cơ cực
Nghèo khổ quanh năm
Ráng mà đi anh em à
Nhờ ơn thần đức hộ tùng cho anh em
Đi mau anh em ơi, tới nơi thần thánh phò trì
Làm cho được vật sá gì công tôi
Đi mau anh em à!
Nhờ ơn thánh đức gùi, gùi đầy ghe - Bãi dìa anh chớ giăng câu (hề hô…)
Chớ bớ anh ơi, giăng ra nó rồi (hề hô…)
Thảm sầu gỡ lâu (hề hô…) - Lênh đênh sóng dập gió dồi (hề hô…)
Nay sông mai vịnh mấy hồi gian nan (hề hô…) - Hò ơ…Đồi đẩng, anh ở trỏng ra đây
Những đá, những cát, những cây tứ bề
Em hỏi anh chớ ở lại hay về
Lấy thân hậu áo mà em đề bốn câu thơ
Câu thương, câu nhớ, câu đợi, câu chờ - Hò ơ… Chiều chiều tựa cửa mà mong
Nhìn về quê mẹ ngậm ngùi nhớ thương - Hò ơ… Ra đi ngó lại nậm ngùi
Ruột đau từng đoạn, sụt sùi từng cơn - Tới đây phải ở lại đây
Chừng nào bén rễ, xanh cây hãy về - Chim buồn tình chim bay về núi
Cá buồn tình cá lủi xuống sông
Anh buồn tình anh dạo chốn biển đông
Dạo miền sơn thủy, xuống chốn nội đồng gặp em - Hò ơ… Chớ em gặp anh mà cha chả là may
Như cây lúa trổ lâu ngày gặp mưa - Một mình, một mình bơ vơ
Dựa cây cây ngã, dựa bờ bờ xiêu - Nhà em đây nhà anh đó
Mà không cách cửa ngõ bao xa
Sao anh không bắc chiếc cầu qua cho rồi
Anh làm chi anh than đứng khóc ngồi
Hư hao má nuột, ai bồi cho anh - Lên non chọn đá thử vàng
Chọn mà đúng lượng, chứ mấy ngàn em cũng mua - Đôi ta không hẹn không hò
Tự nhiên bước xuống một đò đi chung - Dao vàng liếc xuống đá vàng
Mắt anh anh liếc mắt nàng nàng ơi - Ngó lên tấm giấy hai hình
Khen ai khéo họa hai đứa mình giống nhau - Ngọn gió phất phơ, ngọn cờ phơ phất
Nồi đồng sôi, nồi đất cũng sôi
Em than với anh bổn phận mồ côi
Chỗ ăn không có, chỗ ngồi cũng không
Nhảy thời đi đụng đàn dông
Ngó xuống dưới đất cũng không chiếu giường
Anh liệu bề thương được thì thương
Chứ đừng trao gánh nặng giữa đường cho em - Tay cầm cái dao, tay trao cái rổ, tay cắt con kê
Miếu nào linh chứ em biểu anh thề
Kẻo lòng em ngại, kẻo mà già nghi - Tay bưng lễ quả vô phòng
Đèn hương đôi ngọn, chữ bát tầm cầu hôn - Ngó lên trăng tỏ sao thưa
Dứt tình tại bạn, em chưa tiếng gì - Vì mẹ với cha nên hai đứa ta xa cách
Chớ phải chi cha với mẹ thuận tình, ai nỡ bỏ ai
Trèo lên cây trắc, ngắt ngọn bông mai
Chàng đã xa thiếp năm canh ai cũng buồn - Cha mẹ bên em không có kén rể đông sàng
Bớ anh ơi, em không có ham cái áo tra bộ nút vàng
Khó mang áo vải phát quàng em ưng - Trống trên lầu trở khắc
Trống ngoài bậc sang canh
Tiếng anh nhu nhược bất thành
Tre tươi anh không lấy, lấy nhành tre khô - Hò ơ… Anh về thờ mẹ anh chưa ?
Mẹ anh hay kén, hay lựa nàng dâu
Mẹ anh hay kén hay lựa
Nên anh lấy phải con vợ thừa thế gian thừa ơ… thừa - Ra đi mẹ chẳng cho đi
Lỡ lời hẹn bạn, bạn thì chớ trông - Thương nhau cha mẹ không cho
Dẫn nhau ra ngõ khóc no rồi về - Bởi vì sợi tóc vấn vương
Nên em lỗi đạo cang thường mẹ cha - Bao giờ sóng bỏ đầu gành
Cù lao kia bỏ biển, em mới đành bỏ anh - Mặt trời mọc lên chói lói
Em đứng xa kêu với: hỡi chàng!
Chẳng hiếm nơi sang cả
Cha mẹ ép gả em không màng
Ông trời kia chỉ định: thiếp thương chàng mà thôi - Anh về cột võng đưa con
Đâm tiêu mài nghê sao anh còn ve em ? - Anh bước xuống thuyền thuyền hạ hạ mui
Số anh hai vợ cho vui tấm lòng - Anh thường đi tới cõi tiên
Em hỏi anh có biết trời nghiêng thế nào?
Anh thường đi tới cõi tiên
Đất trinh thì có mà trời nghiêng bao giờ - Tiếng anh ăn học văn chương
Em đố anh biết cỏ vườn mấy cây ?
Em về soi lại lư hương
Chân nhang mấy cái, cỏ vườn mấy cây - Anh về tìm vây con cá trê
Tìm gan con tôm sú, tìm mề con lươn
Chừng nào con bươm bướm có xương
Dây tơ hồng có rễ em mới thương về nhà - Hò ơi… ngoài khơi… chiều chiều
Chiều chiều én liệng ngoài khơi, ngoài khơi con cú liệng
Trong này con khỉ ngồi gốc cây - Hò ơi… ngó lên đám bắp trổ cờ
Đám chưa có nụ biết bao giờ đặng ăn - Chim bay về núi tối rồi
Không cây chim đậu, không mồi chim ăn - Hò ơi… con chim xanh ăn trái xoài xanh
Ăn no, tắm mát, lên nhành nghỉ ngơi - Se sua chi đó mà lần
Tình ăn ý ở em cầm trong tay
Cha mẹ chàng khi tỉnh khi say
Khi chơi cụm liễu, khi xoay bài chuồn - Chuông đồng đánh ít kêu thanh
Gái khôn nói ít, trai lanh biết nhiều
Dù hay chim chẳng qua diều
Em muốn phân mà nhân nghĩa
Em phải chiều mẹ cha - Con heo trong cũi là con heo gầy
Hũ rượu đầy là hũ rượu đổ
Thân em lao khổ tận cổ chí kim
Mất đi khó nỗi kiếm tìm
Hột muối chao còn bọt, hột cát chìm còn tăm - Hò ơ… Ngó lên cây ổi chín vàng
Anh ham chua ngọt, anh bỏ đàng nghĩa nhân - Bớ anh ơi, anh đừng ham cái nơi tóc dài da trắng
Mà anh đừng phụ nơi tóc ngắn da đen
Đêm khuya ngồi lại bóng đèn
Nhìn nhau cho tỏ ai hèn hơn ai ? - Cây thông vân, cây bằng trắc
Anh về kiếm nơi cho chắc để giữ ngày sau
Anh đừng ham ve nước lạnh, bỏ bình trà tươi - Ầu ơ… Gió đưa cây cải trốc chồi
Chơ vơ nhành lá rã rời trái hoa - Ngó lên trời tối sao dày
Mưu kia kế nọ ai bày cho anh ? - Bạn không thương ta, ta ở chi đây ?
Trở về lập kiếng, trồng cây hoa hòe - À ơi… tang tình chim bay
Chim bay về núi tang tình
Có đôi (mà) cũng vậy, (chứ) một mình cũng vui - Trăng hỡi trăng sao chừng này trăng còn đứng đó
Người hỡi người, người bỏ người đi, sao rua mới mọc một mai lờ đờ
Bây giờ hoạn nạn anh mới nghe ai
Tiếc công em than vắn mà thở dài bấy lâu - Trăng mọc lên trăng sáng
Mọc một mây án, vài bữa trăng lơ
Anh biết em mấy tuổi mà chờ uổng công - Trăng lên rọi bóng vô thềm
Duyên ai nấy gặp thích thờm (tranh dành) làm chi - Bớ anh ơi, em về anh khoan hãy về theo
Để em về trước, em thưa với bà phụ mẫu ở nhà
Đến mai anh hãy tới, mới biết thiệt là hiểu không! - Nhạn ơi, mấy lời thân gởi thơ cho nhạn, kể rằng khải vi:
Trong sách có câu: kiến ngãi bất vi
Đường xa thiên lý, không ngại gì công lao
Thơ này lựu gửi cho đào
Cặp vô cánh nhạn thiếp trao cho chàng
Trao thơ em phải dặn đàng hoàng
Qua sông đừng tắm, ướt thơ chàng nhạn ơi
Đọc ra có thư, có hồi
Ai hỡi là ai, ngó lên liễu nọ liền mai
Phụng loan chấp cánh, ái với hoài tình thâm
Em đề trong thơ ba chữ tri âm
Em còn ở vậy chưa buồn tâm lấy chồng
Em ghế anh ai mà ngồi ghế gảy đờn ?
Ai mà hóa lửa đốt núi Tam sơn một thì ?
Ai mà ngắt ngọn rau ri ?
Ai mà bồng thạch để thì bàng lai ?
Ai mà sanh đặng chín trai ?
Lại thêm hai gái sắc với tài bằng nhau ?
Ai mà má đỏ như thau ?
Đem ra mà gả kiếp với đào vườn tiên ?
Ai mà đúc đặng đồng tiền?
Ai mà sắm lưới sắm thuyền mà đưa?
Ai mà làm nắng làm mưa ?
Trai nam nhơn đối đặng (mà) con gái bốn mùa dâng cho.
+ Thạch Sanh ngồi ghế gảy đờn
Ông tiều đốn củi núi Tam sơn một thì
Bà lão ngắt ngọn rau ri
Thầy chùa bồng thạch để thì bàng lai
Nàng thì sanh đặng chín trai
Lại thêm hai gái sắc với tài bằng nhau
Quan ông má đỏ như thau
Đem ra mà gả kiếp với đào vườn tiên
Ông vua đúc đặng đồng tiền
Ông chài sắm lưới sắm thuyền mà đưa
Ông trời làm nắng làm mưa
Trai nam nhơn đối đặng (mà) gái nữ nhi đưa về nhà. - Chim ở núi tử vi, tai nghe bàn lọc trường thi chốn này
Ở xa em mới tới đây
Em mới mở lời chào hết đông tây nội trường
Trước em chào Phàn Thái, Tử Lương
Sau em chào thúc bảo là Đường Thế Dân
Chào luôn Khương Linh Tá, Đổng Kim Lân
Chào luôn Hạng Võ, chào lần Mạnh Lương
Chào luôn ông nhị đệ trong trường
Chào luôn tiếng nữa ông Trương thủ thành
Chào cho đủ ngọn đủ ngành
Phần em tới muộn ai đành thì vâng
Xưa em ở núi Thiên lâm
Giả tiều phu hái củi xuống thăm bạn vàng
Bạn vàng bảng lảng bơ lơ
Không ngồi tiếp chỉ mối tơ cho liền
Chỉ mà xa cách lương duyên
Đêm thương ngày nhớ dạ tưởng liền
Ái ân chưa hòa, ái ái chẳng hòa
Ân tình chưa hiệp, Tấn Tấn chẳng hiệp Tần
Nỗi sầu này ai khiến vấn vương
Thấy người bạn ngọc, tủi thương vô hồi
Người thương bảng lảng thì thôi
Mình thương như bạn chỉ ngồi thở than
Hỏi thăm bà quán bên làng
Hôm giờ có gặp bạn vàng tui không ?
Bốn mùa xuân, hạ, thu, đông
Nghĩa nhân bảng lảng em kêu không thấu trời
Em hỏi anh một mùa hạ mới lại mùa đông
Ai làm cho vợ xa chồng
Kim kia xa chỉ như bèo thả trôi
Từ rày anh hết thương nữa thì thôi
Sông tả anh ở lại (mà) em hồi về sơn lâm. - Ở xa em mới bước vào
Nghe tiếng bạn chào dưng hỡi người dưng
Hai vầng nhật nguyệt đang xuân
Trước em chào thăm vườn liễu, sau em thăm vườn đào
Vái trời bắt gió cho chiếc thuyền nhỏ đừng chao
Để nghe tiếng sáo hòa giao tiếng đàn
+ Bạn chào ta thì ta chào trả
Bạn về đàng xa ta thả chim bay
Em hỏi anh mưu kế ai bày
Cho nên nhân nghĩa càng ngày càng xa
+ Đó phụ bạc đây em không phụ bạc
Hương kia chắc ngạt, thường phạt lưu ly
Trong sách có câu: bất khả lưỡng kì
Đàn cao sơn chuyển giọng (mà) anh có thương thì em cảm ơn
+ Đàn cò tiếng đục kêu vang
Tôi còn thương bạn, bạn khoan lấy chồng - Bướm bay đậu phạm cành cây
Có chồng để đó cho anh khổ này - Anh cho em hỏi một câu
Hỏi anh cày một luống (mà) anh dắt trâu mấy vòng ?
+ Anh đây ăn học đã thông
Khoa thi không đậu anh trở về không làm gì ?
Từ ông Sanh tử (mà) đến dĩ chí cho Thứ Danh
Cày đâu bỏ đó, ai đó mấy lần mang trâu - Có chồng thì mặc có chồng
Còn duyên anh ẵm, anh bồng, anh chơi - Làm gái như ai, làm gái như em đây
Quần vận yếm dài ngồi trên ván ngựa mà thử tài Trạng nguyên
Cầm cờ qua đánh giặc Phiên
Quyết đem binh mã qua nước Phiên cứu chồng
Làm gái như ai, làm gái như em đây, đánh bắc dẹp đông
Chờ cho vua Phiên mở bảng hội đồng vô thi - Bảo vâng gọi dạ con ơi
Vâng lời sau trước con thời chớ quên
Công cha như núi thái sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con - Công mẹ mang nặng đẻ đau
Ăn cay uống đắng biết bao nhọc nhằn
Công cha làm việc khó khăn
Phải lo hôm sớm kiếm ăn hàng ngày. - Em ra riêng có trống gióng ba
Có cờ chấp lệnh quân ra chư hầu
Hòi người quân tử đi đâu ?
Dong binh dong mã mà tới hầu nhà em
+ Anh đi trấn thủ Long Thành
Ơn vua thánh đế về thăm quê nhà
Về nhà không thấy cô ba
Hỏi thăm tiểu thiếp nói cô ba ngự lầu
Anh ngồi anh nghĩ dài lâu
Truyền cho binh mã lên lầu bắt em - 72. À ơi… trở khắc chuông trên lầu
Chuông trên lầu trở khắc, trống ngoài bắc trở canh
Nghe tiếng anh ăn học đà lanh
Sao không vô kinh sử à ơi…mà đứng ngoài thành ngó vô ơ… - À ơi… rõ ràng tôi mới tới đây
Tôi mới tới đây rõ ràng (mà) trước tôi chào rồng phụng quý làng
Sau tôi chào nam nữ hai hàng thuyền quyên
Chào chung rồi lại chào riêng
Tôi chào cái người bạn cũ, à ơi…tôi kết nguyền năm xưa - Trước tôi chào người áo trắng
Một khi hồng nhan yểu điệu, tra bộ nút xi phết vàng
Tôi chào người mặc áo vá quàng
Như nhiễu bắc thảo, như hàng bông chanh
Tôi chào người bận áo vải xanh
Như bông đại thọ, như nhành cúc hoa
Tôi chào người bận áo dã trà
Như lầu chín bực (bậc), như nhà năm căn
Tôi chào người bận áo vải vằn
Như nhiễu bắc thảo, như hàng bông sen
Tôi chào người bận áo vải đen
Như chuông mới đúc, như đền mới xây
Bữa nay tôi mới đến chốn này
Tôi chào lên một tiếng mỗi người một câu - Trời mưa lác đác, gió tạt mùa đông
Có đóa mây làm thổi đây, để hóa rồng làm mưa
Để cho em đi gán đi vừa
Cho đền phụng cha me, cho vừa lòng em
Phần anh xuôi xuống xuồng xe
Cha mẹ anh nghèo khổ, đâu dám kết sui gia nhà nàng
Nàng ơi nàng lắng tai cho tỏ, nghe tiếng nhỏ anh than
Nỡ nào cắt ruột (mà) lìa đôi gan sao đành ? - Trăng lu vì bởi đám mây
Đôi ta trắc trở vì dây ngô đồng
Tưởng nên thì lập vợ lập chồng
Không nên thì anh lập vườn hồng anh chơi - Em chê anh nghèo,
Bát dạ tam bôi tửu bình minh nhất đảng trà
Em chê anh không cửa không nhà
Không bà từ mẫu, không cha tại đà
Bớ em ơi em trở lòng dạ, em đóng chiếc hải vàng
Chèo qua đông quốc, kiếm chàng cho hơn anh - Năm Thìn, năm Tí, năm Tị, năm Thân
Bước qua năm Mẹo, năm Dần đà sáu năm dư
Em chờ anh đà mãn tháng tư
Tại anh chậm bước cho nên em… ừ … nơi xa
Em mời anh mười tám tới nhà
Ăn trầu uống rượu, nơi xa em có chồng
+ Năm Thìn, năm Tí, năm Tị, năm Thân
Bước qua năm Mẹo, năm Dần đà sáu năm dư
Em chờ anh anh chẳng có hay
Anh với em như Thuấn với Nghiêu
Bóng xế qua ta chờ bạn, mà bóng xế chiều bạn lại chờ ta
Em mời anh mười tám tới nhà
Ăn trầu uống rượu, nơi xa em có chồng
Anh nói em mười tám cũng không
Đừng mơ đừng tưởng đừng trông tới chàng
Từ đây phụng lại xa loan
Ái ân kia thuở trước, để cho nàng lại kết đôi - Mẹ già như bắp khô mao
Sao anh không kiếm nơi nào gửi thân ? - Chồng chài, vợ lưới, con câu
Chàng rể đi bạt, cô dâu bắt gành - Bước lên đuôi cối phập phồng
Anh thương em từ thuở mẹ bồng trên tay - Cây mù u, lá cũng mù u
Ai khôn thì ở, ai ngu thì về à ơi… - Chuông trên lầu trở khắc, trống ngoài bắc tan canh
Lịch sự chi đó năm, bảy nơi dành
Như con cá ươn giữa chợ ai đành thì mua - Trách ai gánh đá nung vôi
Trách ai gánh củi lên đồi đổ than
Làm cho vôi trắng than đen
Lòng người đen bạc thế gian lắm người - Một vũng nước trong, năm bảy dòng nước đục
Một trăm người đục, chỉ có chục người thanh
Biết ai thanh tạc như mình
Cho ta kết nghĩa, trọn tình thủy chung - Dông đây nó ở chỗ nào
Làm sao nó cứ ào ào mà lên
Bắp khoai ai muốn vững bề
Con dông nó cứ làm nền mà ăn - Bốn mùa no đủ cũng nhờ củ khoai
Có rượu lai rai cũng nhờ khoai củ
Sắm bàn sắm tủ cũng nhờ củ khoai
Áo ngắn áo dài cũng nhờ khoai củ
Tùng tam tụ ngũ cũng nhờ củ khoai
Vác cuốc đào khoai cũng nhờ khoai củ - Ham giàu em thấy giàu chưa ?
Vừa ăn vừa khóc như mưa tháng mười - Đàng anh đi lên thăm thẳm diều diệu
Đàng em đi xuống thiểu thiểu hột châu
Anh thương em không dám ngó lâu
Thoáng qua một chút, giải đoạn sầu mà đi - Ngồi buồn nghĩ mẹ mà thương
Công linh (công lao) mẹ đẻ chiếu giường tanh hôi - Một mai cha yếu mẹ già
Gối nghiêng ai đỡ, chung trà ai dâng ? - Phú với quý giàu đa nhân hội
Việc bần cùng xê xích nhau ra
Giàu lâm san có kẻ tới nhà
Khó khăn như anh nên nỗi một nhà cũng xa - Tiếng anh ăn học đã thông
Vô đây em hỏi vài câu địa đồ
Kể từ ngoài Huế kể vô
Mấy sông nào lớn, mấy hồ nào sâu ?
Nước sông Mao nó chảy về đâu ?
Núi Sơn lĩnh đứng về đầu tỉnh chi ?
Quảng Nam chí dĩ Bắc Kỳ
Mấy trăm kilômet anh thì kể ra ?
Kể rồi em sẽ giao ca
Nhược bằng anh không kể được, trường tra (nơi đối đáp) em ra về
+ Tử kinh thường ở trong tay
Trường an mấy khóa đêm ngày vào ra
Giữa đàng anh lập trường tra địa đồ
Kể từ ngoài Huế kể vô
Sông đào sông lũy thành đô giăng hàng
Sông xanh Phan Thiết kể ra
Mấy sông đó lớn thiệt là kinh đô
Bây giờ anh kể đến hồ
Cái hồ Hoàn tín thật là hồ sâu
Sông Mã chảy từ Long Thạnh chảy về Tràng Tiền
Núi Sơn lãnh đứng về đầu tỉnh Phú Yên
Mấy lời em hỏi anh trả liền
Thiên kinh vạn điển anh đều thông tri
Quảng Nam chí dĩ Bắc Kỳ
Mấy trăm kilômet anh thì kể sau
Kể rồi em phải giao ca,
Nhược bằng em nói láo, thì chốn trường tra anh ra về - Em có chồng rồi ly biệt ngàn năm
Anh tưởng tình ly cựu, tới viếng thăm rồi về
Anh đừng đứng cạnh ngồi kề tràn lan
Thương nhau, gối chăn chẳng đặng gần thì thôi
Bây giờ bất đắc vãn hồi
Anh có thương em đi nữa, em cũng cúi đầu lạy xin - Thương hỡi thương, nhành mai chưa kịp đậu
Tiếc hỡi tiếc, phụng ấp ngô đồng
Bấy hôm em phải dọn về trả của hồi chồng
Tốn bao nhiêu em chịu, mà nghĩa đạo đồng em đừng quên - Chữ rằng chữ tử vu quy
Làm thân con gái phải đi theo chồng
Phải đó con, lấy chồng con phải theo chồng
Đắng cay phải chịu, mặn nồng phải theo - Tay bưng dĩa muối sàng rau
Ngó về quê mẹ mà ruột đau như nhồi - Em ơi dĩa muối chén gừng
Gừng cay muối mặn, xin đừng bỏ anh - Em gặp anh tình cờ, em mới hỏi anh tình cờ
Ai mà đốn củi ngâm thơ ?
Ai mà ăn học lành nhờ hiếu căn ?
Ai mà đội lốt đi săn?
Ai mà sắm ửa nuôi thần rửa thân?
Ai mà chết đứng ngoài sân ?
Ai mà than thở đôi lần mà xiêu ?
Ai mà ăn bữa cơm Nghiêu ?
Ai mà khóc phận giữa chiều cửa quan ?
Khoan khoan ngối đó đã, để em vội vã phân hết đôi lời
Ai mà biết hết cơ trời ?
Ai mà kéo vợ ra nơi chiến trường ?
Ai mà giục ngựa buông cương ?
Bay ra ngoài biển kiếm đường sướng danh ?
Ai mà lên núi tìm thầy ?
Ai mà xuống biển, chết thây bỏ mình
Thác rồi biến bọ ngựa dọn phân
Trai nam nhơn đối đặng, gái lành giao cho
+ Anh gặp em tình cờ, mà em hỏi tình cờ, anh cũng phải nói tình cờ
Mã Thành đốn củi ngâm thơ
Phu Tử ăn học là nhờ hiếu căn
Từ Hải đội lốt đi săn
Nàng Kiều sắm sửa nuôi thần rửa thân
Từ Hải chết đứng ngoài sân
Nàng Kiều than thở đôi lần mà xiêu
Hạ Hầu Đôn ăn bữa cơm Nghiêu
Ngô công khóc phận giữa chiều cửa quan
Thông minh biêt hết cơ trời
Địch Thanh kéo vợ ra nơi chiến trường
Tiết Nhơn Quý giục ngựa buông cương
Bay ra ngoài biển kiếm đường sướng danh
Mã Thành lên núi tìm thầy
Châu văn xuống biển xác thây bỏ mình
Thác rồi biến bọ ngựa dọn phân
Trai nam nhơn đối đặng, con gái lành ở đâu ? - “Nước mắt chảy ra bậc cao bậc thấp,
Dạ em sầu đoạn lấp đoạn bươi.
Từ ngày em gá nghĩa với người,
Chưa ăn đã nói, chưa cười mà xa.
Bây giờ hỏi thiệt bạn ta,
Hỏi anh có nhớ giao ca buổi đầu ?” - “Nước mắt chảy ra lấy tay tạm nghiên mài mực,
Chờ cho giải cơn sầu em hãy tả thơ lang(lời ăn nói).
Em tỏ sự tình anh biết,
Thơ thơ thiếc thiếc anh lại bắt tay.
Bây giờ anh hỏi thiệt sum vầy,
Còn thương như cũ, bạn rày có đôi ?”. - “Cây cao tàn cả, bóng ngả ra sông,
Hỡi người thục nữ đào đông.
Con năm cha một mẹ,
Em biểu anh ẵm bồng làm sao ?”.
+ “Từ ta ăn nằm với bạn chỗ nào,
Trầu trao mấy miếng, thuốc lá trao mấy lần.
Thiếp phải chịu ái ân ngậm ngùi,
Tin không tin thì lặp tờ đoan,
Cắt ngón tay hòa huyết, phải con chàng hai đứa nuôi chung”. - “Dương gian đốt giấy một tờ,
Đường đi An phủ (âm phủ) một giờ tới nơi.
Anh nằm anh thở mấy hơi ?
Chân đi mấy bước, mà gót anh rời mấy phương ?
Trong mình anh có mấy bộ xương ?
Trai nam nhơn đối được, gái thuyền quyên kết nguyền”.
+ “Dương gian đốt giấy một tờ,
Đường đi An phủ (âm phủ) một giờ tới nơi.
Đêm anh nằm anh thở một hơi,
Chân đi một bước, mà gót anh rời một phương.
Trong mình anh có ba mươi tám bộ xương - “Làm bức thư tình sáng tỏ,
Ban ngày anh dở anh coi.
Những điều cay đắng, những điều đắng cay,
Đêm mưa ngày nắng chịu những chiếu giường.
Anh không thương đem điều bạc ác,
Anh say mê chốn khác
Anh phụ cái ngãi tào khang.
Cái nghĩa tào khang sao chàng vội dứt,
Đêm nằm thổn thức, lệ úa tuôn rơi.
Bởi vì ai em mang tiếng chịu lời,
Dầu xa nhau nữa là tại ông trời biểu xa”. - “Loan phụng tín khi mê khi tỉnh,
Dầu phụng loan thơ thẩn em than.
Buổi xưa kia anh hẹn ngọc, em lại thề vàng,
Bóng trăng có bạn, ngọn đèn tàn có ta.
Đêm năm canh thiết thiết tha tha,
Chốn phòng loan bạn bỏ cho ta ôm sầu.
Gẫm còn trong dạ đã lâu,
Tóc tơ rối rắm trên đầu còn đau”. - “Phù Mỹ, Phù Cát chí tới Bường Khê,
Ngẫm trong ba huyện anh mê mình nàng.
Chẳng hiếm chi người má phấn hồng nhan,
Trời xui đất định gặp nàng anh thương.
Một thương tơ lại vấn vương,
Hai thương em ở sạch đường nguyệt hoa.
Ba thương em ở thiệt thà,
Bộ đi thâm thấp nước da hồng hồng.
Bốn thương em bậu chưa chồng,
…Năm thương câu hát em hay
Hát sao hát hủy nghe say không nhàn
Sáu thương mình hạc cổ sam
Hai bên vú dậy trái tràm đương xinh
Bảy thương em ở một mình
Đông qua Thu lại cũng chưa nơi nào
Tám thương da trắng phau phau
Rơi rơi mắt phụng, làn làn tóc mây
Chín thương em ở có duyên
Móng tay mỏ sẻ, má xây đồng tiền
Mười thương em ở hậu hiền
Biết thờ cha kính mẹ, anh muốn kết nguyền phu thê”. - Làm thơ mà gửi Lạch Chùa
Kẻ mua rể thảo, người mua dâu hiền
Bớ anh ơi, em không ham lương đống bạc tiền
Em ham cha thảo, mẹ hiền gửi thân - Thuyền rồng vô điệu thả trôi
Đò nan có nghĩa, em ngồi đò nan - Con trăng đương xế, con dế kêu ngâm
Con dế kêu ngâm, tình thâm nhân ngãi trượng
Thiếp xa chàng như vượn xa cây
Vượn xa cây đêm ngày còn xủ
Từ ta xa bạn giấc ngủ không an
Sa chân bước xuống thuyền lang
Tìm qua ái quốc, tìm chàng thuở xưa - Đêm nay trăng tỏ mờ mờ
Em đi gánh nước tình cờ gặp anh
Vô vườn bẻ trái cau xanh
Chẻ ra ba miếng mời anh ăn trầu
Trầu này trầu thảm, trầu sầu
Chính giữa bỏ quế, hai phía đầu nhân sâm
Anh ăn miếng trầu, cho biết mặn, biết lạt, cho biết cay mùi nồng
Phận em là gái có chồng
Chữ ngãi nhân anh, em trả, chữ đạo đồng em xin - Điều giao ước của kia em còn giữ
Tình Kiều còn nhớ nghĩa Trọng, bạn biểu đừng quên
Dây xích thằng ngưỡng bạn, vậy nên em ngồi
Em ngồi cây bóng mát, cũng nhớ ơn tầng chở che
Duyên trao duyên bao nỡ
Một mối tơ mành em gỡ sao ra
Mười lăm năm Trọng cách, Kiều xa
Bữa nay gặp bạn giao ca kết nguyền - Con ơi con ngủ cho rồi
Nước non ai gánh, mẹ ngồi ru con à ơi… ngồi mẹ ngồi… - Dốc lòng trồng cửu lý hương
Cửu ra sáu nhánh, tình thương bứt rồi
Tình thương nay đã bứt rồi
Em còn mang gánh nặng, lỡ lời khó phân - Chữ rằng thiên lý bất vương
Ai ai cũng biết cẩn nhường mẹ cha
Em làm bổn phận đàn bà
Nếu em hỏi vậy té ra nhạo đời
Đời xưa cướp tóc tu hành
Đãi đưa như thiếp để đầu thờ trai
+ Chữ rằng thiên lý bất du (du ngoạn)
Ơn cha nghĩa mẹ biết mấy thu anh đền
Anh ơi cướp tóc sao nên
Bội quân phản quốc lỗi trên ông bà
Hay là giận mẹ hờn cha
Cho nên lỗi đạo anh mới ra cướp đầu - Tửu trung bất ngữ chơn quân tử
Tài thượng phân minh đại trượng phu
Anh với em như nón với dù
Nắng mùa thu không héo, mưa mùa thu không sờn - Tửu bất túy, nhơn nhơn tự túy
Hoa bất mê, nhơn nhơn tư mê
Hai đứa ta đầu ấp má kề
Ở sao cho trọn cái bề ngãi nhơn - Họa hổ họa bì nan họa cốt
Tri nhơn tri diện bất tri tâm
Hai ta duyên nợ thương thầm
Giữ sao cho khỏi tiếng tăm chê cười - Trời mù coi bộ muốn mưa
Rồng đi lấy nước sao chưa kịp về
Lựu trông đào, đào lại trông lê
Trầm kia không quế, quế về rừng xanh
Anh với em duyên nợ không thành
Không làm phu phụ cũng làm anh em - Vì đâu xui khiến vấn vương
Nỗi thương em bậu nét đường nguyệt hoa
Thương vì ăn ở thật thà
Bộ đi thấp thấp nước da hồng hồng
Phải chi em bậu chưa chồng
Đôi ta kết nghĩa tơ hồng trăm năm - Tay vin nhành quế khóc than
Thuở sung xinh không gặp, thuở hoa tàn gặp chi - Trách ai làm bầu bí đứt dây
Chồng Nam vợ Bắc, gió Tây lạnh lùng - Sao rua chín cái nằm chồng
Anh thương em từ thuở, cha mẹ còn bồng trên tay - Hội, Triều gẫm chí Mỹ Khê
Biết bao nhiêu bậu anh chỉ mê mình nàng
Hiếm chi má phấn hồng nhan
Duyên trời đã định gặp nàng anh thương - Bần cư náo thị vô nhơn vấn
Phú tại thâm sơn hữu viễn thân
Hai ta sát lại cho gần
Để anh hôn một chút, anh phân trần đôi câu
+ Anh muốn hôn em phải sắm lễ trầu cau
Chừng nào cha mẹ cho phép mấy chục lần em cũng cho - Chẳng hiếm chi con gái xóm anh
Sao anh phải lật đá, trèo gành xóm em
+ Chẳng hiếm chi con gái xóm anh
Phụ mẫu anh không đành, nên anh lật đá trèo gành xóm em
+ Anh về lấy cẩn mà soi
Mặt đen như mọi mà đòi vợ xinh
+ Nước da đen lòng dạ không đen
Nếu em đừng chấp anh làm quen bây giờ - Ngó lên trăng tỏ sao thưa
Dứt tình em bậu mà chưa cạn lời - Biết bao giờ làm được một ngày chay
Để cho em bậu từ rày bớt thương - Một mai trống lủng khó hàn
Dây dùn khó đứt bạn hoang khó tìm - Tào khang chi thê, bất khả hạ đàng
Bần tiện chi giao, mạc khả vong
Anh gặp em chẳng biết mấy trăm lần
Sao em không mở miệng phân trần với anh - Sao rua chín cái thường năm
Trăng tròn chỉ một đêm rằm mà thôi - Sớm mai vác cuốc ra đồng
Thấy nàng đứng ngõ tay bồng con thơ
Con nàng chín rưỡi con ta mười phần
Tin không tin thì mời thợ tới cân
Bạc với vàng nặng ít, ái với ân nặng nhiều - Hiu hiu gió thổi đông đào
Thuyền tình hội ngộ bạn chèo ta vâng
Ta đây chào lại chín mười tầng
Ngọn gió Nam xoay Đông Bắc
Ngọn gió Bắc rung cây
Ta nghe em bậu tới chốn này tựu trường
Bạn chào ta ta lại thêm thương
Ta đây chào lại hai đàng vâng chung
Đêm nay hội hết anh hùng
Trai nam nhơn cũng có, gái nữ tùng cũng đông - Trước tôi chào nam nhơn chi chí
Sao tôi chào người thục nữ mai nhi
Trai nam nhơn ẩn bóng cội kỳ
Rồng kia lấy nước thỏ quỳ giỡn trăng
Đứt dây đông lá từ ngằn (đoạn)
Trời cao vời vợi bóng trăng mờ mờ
Tôi tới đây chưa rõ chi cơ
Nhìn xem sông suối bụi bờ tối tăm
Sông Giang hà chàng lại hỏi thăm
Hỏi em đà có chỗ sắt cầm hay chưa - Nước mắt chảy ra khăn lông xa lau lấy
Trời hỡi trời có thấy hay không
Đêm trông sửng sốt, ngày trông sửng sờ
Ra đò lững đững lờ đờ
Chàng trông chàng biết, thiếp chờ thiếp hay
Đừng cho điều lộ tiếng bay
Để đàng qua lại hai đàng gặp nhau - Em ở bên Đông lấy chồng bên Tống
Tay em cầm dùi trống
Miệng gảy đờn liêu (đờn cầm, kìm)
Một mai ai dỗ đừng xiêu
Để anh về bên Tống mai chiều anh qua - Anh về Tần Tấn, em ở lại đất lân Nghiêu
Một mai ai dỗ đừng xiêu
Ở nương phụ mẫu mai chiều anh qua - Văn nào hay cho bằng Khương Ninh Tá (tuồng Sơn Hậu)
Khả (chí khí) nào giỏi bằng Tạ Ông Đình
Đến khi Phàn Diệm ra minh
Khương Ninh Tá hạ mã, Tạ Ông Đình phải bị vây - Tiếng anh ăn học ngoài trào (triều)
Chị dâu té giếng biết ngõ nào lôi lên
+ Biển đông hải chèo thuyền rước khách
Cửa tam quan khi mở khi gài
Cơn biến hóa không ai đăng trình
Thò tay lên, đời lỗi đạo nhơn huynh
Thò tay xuống, thọ thọ bất thân
Buổi xưa kia công chúa bị mãng xà vương
Trao dây xuống giếng, bường (kéo lên) nàng lên thang - Chị em ơi, càng ôn lại từng trang lịch sử
Càng tự hào phụ nữ Việt Nam
Noi theo truyền thống vẻ vang
Bà Trưng Bà Triệu từ ngàn năm xưa
Yêu tổ quốc phất cờ đuổi giặc
Chí căm thù luyện sắc đường gươm
Khinh thường giá áo túi cơm
Đây lời Bà Triệu tiếng thơm lưu truyền
Cỡi gió lớn đạp lên sóng dữ
Chém giặc thù, quét lũ xâm lăng
Hết lòng cứu nước giúp dân
Đâu làm tì thiếp cong lưng cúi đầu
Chị em ta trước sau kế tục
Chống bạo tàn áp bức bất công
Kiên trinh tấn hậu anh hùng
Bảo toàn nòi giống, non sông huy hoàng. - Gặp ba trò khéo hỏi ba trò
Đường đi vô bếp có đò hay không ?
+ Người vô duyên hỏi miếng vô tình
Đường đi ra Huế có kinh có đò
Ngó vô trong bếp thấy những ông táo tro
Nồi cơm thấy đó mà lái đò thấy đâu. - Trời mưa lỗ đỗ, lúa trổ đều bông
Đó hóa mây làm gió, đây cũng hóa rồng làm mưa
Em để cho anh đi kén đi lừa (kén chọn)
Cho đẹp lòng mẹ, cho vừa lòng cha
Thân em sa sút sút sa
Phụ mẫu em không xứng sui gia với chàng
Bớ anh ơi, lắng tai cho tỏ nghe rõ em than
Giàu lâm san em không có chuộng
Mà khó muôn vàn em cũng vâng. - Sông Giang hà bồ (vừa) trôi bồ chảy
Tiếng anh kén vợ đã mấy năm nay
Anh gặp em cha chả là may
Như cây lúa trổ lâu ngày gặp mưa - Trước chào bà chủ trong nhà
Chào luôn tiếng nữa kẻ xa người gần
Chào rồi bước cẳng ra sân
Chào người thục nữ ái ân với mình
Chữ duyên rồi lại chữ tình
Bơ vơ phận thiếp, linh đinh phận chàng
Tới đây đang lúc giữa đàng
Cũng như Vân Tiên thuở trước gặp nàng Nguyệt Nga
Gặp rồi anh cách em xa
Nay thương mai nhớ thật là mốt trông
Kì rày nước mắt đào đông
Xa rồi bớ bạn còn trông nỗi gì - Một mai ai chớ bỏ ai
Chỉ thêu nên gấm, sắt mài nên kim - Anh khoe rằng anh tài, sao anh không lập cái cầu qua Tống ?
Anh nói rằng anh giỏi, sao anh không bắt con cá sống ở biển đông ?
Câu thương mấy chương, câu hạ mấy chương ?
Cây cờ Diêm vương em đề trên chữ đạo
Anh nói rằng anh thạo, sao anh không đọc lại cho em nghe ?
Dốt đà quá dốt mà cứ khoe rằng tài. - Đục bình bông cắm cây hoa đá
Dĩa Bàn Thang đơm trái hao ngâu
Em than với anh chưa ngớt cơn sầu
Trách con gà kia vội gáy, trống trên lầu tan canh. - Ngọc bất trác bất vô thành thí
Nhơn bất học bất chi lý
Bởi em nghèo nên em phải chịu chữ ngu si
Phải chi em có của, em không thua gì hạng anh. - Cây xanh thì lá cũng xanh
Cha mẹ hiền lành để đức cho con - Quần dài áo rộng, em kêu rằng người quân tử
Quần rách áo rưới, em gọi người tiểu nhơn
Thạch Sanh xưa đóng khố gảy đờn
Giặc mười tám nước mà không sờn nhà ngươi. - À ơi… tay cầm dùi trống, miệng gảy đờn liêu
Mai sau ai dỗ đừng xiêu
Nói năng phụ mẫu, mai chiều đợi anh - À ơi… từ mẹ với cha, cho nên hai đứa ta gàn trở
Phải chi cha với mẹ thuận nhơn tình, ai nỡ bỏ ai
Trèo lên cây trắc, ngắt ngọn bông mai
Chàng đà xa thiếp (mà) lâm cảnh ai cũng buồn - Ngó lên nhà ngói đỏ
Cửa ngõ có tấm ván liên
Cha mẹ anh lớn chức có quyền
Nên em không dám (mà) kết nguyền với anh - Anh thường ăn, thường học, thường đọc cuốn sách Thọ mai
Đạo tỳ để chế chủ ra một giờ
(Người chết sau một giờ làm lễ phát tế rồi khiêng đi) - Ngó lên trăng tỏ sao thưa
Dứt tình tại bạn (mà) em chưa tiếng gì
Ngó lên trăng tỏ sao dày
Mưu kia kế nọ ai bày cho anh - Trời mưa lác đác, em chồng một cây chuối chát
Trổ ra một quầy chín nải
Em bán một nải chín đồng
Tiếng anh ăn học đã thông
Em đố anh tính đặng, thì em theo không về nhà
+ Cửu cửu bát nhất trăm hai chín đồng
Tiếng anh ăn học đã thông
Em đố anh tính đặng, em theo không về nhà - Em hỏi anh cây gì cây không trái
Mà gái gì gái không chồng
Đàn ông gì đàn ông không vợ
Chợ gì chợ không đông
Trai nam nhơn đối đặng em theo không về nhà
+ Cây hành không có trái
Gái thế nữ không có chồng
Ông tằm (con tằm) không có vợ
Chợ mồng một không đông
Trai nam nhơn đối đặng gái má hồng dâng cho - Mới chuộng thì cũ vân
Mới chẳng đành lòng trở về cũ xưa - Qua cầu ván yếu phải nương
Tai hay bạn cũ hết thương mình rồi
Tai hay bạn cũ có đôi
Trong lòng nóng nảy như vôi mới hầm - Áo vá vai thương ai không biết
Áo vá quàng chí quyết vợ anh - Anh hùng lỡ vận vô duyên
Cột trâu trâu đứt, cột thuyền thuyền lui
+ Trâu đứt vì bởi mũi mòn
Thuyền lui vì bởi bão hòn đảo ta - Em chê anh rằng xấu
Em trở về lấy xấu chồng quan
Mai sau trát chay về làng
Bắt anh gánh gạch lót đàng em đi
Em đi có trống gióng ba
Có cờ ông lịnh có quân ra hầu
Cô ba ngồi ngự trên lầu
Ngó xuống ở dưới, thấy cha mẹ anh hầu một bên
+ Em chê anh rằng xấu
Anh kể xấu cho em nghe
Xấu anh anh rửa một gầu
Xấu em em rửa một bầu còn nhơ - Trước nhà em có một mụt măng
Anh tới lăng xăng muốn bẻ
Mụt măng này có kẻ đón ngăn
Nhà em có ông lý trưởng nghiêm bằng
Không phải vườn hoa lậu, anh đừng hằng bẻ măng - Anh ơi thường bữa đến trường
Em hỏi anh có biết cỏ bên đường mấy cây ?
+ Em về mở cửa từ đường
Lư nhang mấy cọng mà cỏ bên đường mấy cây - Giếng em ngó nhỏ mà sâu
Chẳng tin anh nhảy lút đầu em coi
+ Đêm hôm anh cầm sào đi câu
Anh đà thọc thử cạn sâu biết rồi - Củi đậu (cây bã đậu) dễ nấu, chồng xấu dễ sai
Bớ em đừng ham nhan sắc gia tài
Vàng đeo cả nén, gặp trai không chừa
Nói theo dâm nữ ngày xưa
Sắm thuyền cho rộng mà đưa bộ hành
Đưa thời thuở ấu xuân xanh
Em đem duyên đi bán, khắp đất châu thành đều hay - Chữ rằng tấn thối lưỡng nan
Tới đây bạn hát, bạn than đôi lời
Ngày rày bạn đặng thảnh thơi
Phận em nghèo khổ, chẳng dám xuống cái nơi đông sàng
Em ngạo chi những kẻ bần hàn
Bấy nhiêu lâu em lang chạ, anh không mơ màng đến em - Trước tôi chào văn nho hạ sĩ
Sau tôi chào mấy chị nữ nhi
Nhện giăng Bắc đẩu còn ghi Nam tào
Tôi tới đây chưa rõ thấp cao
Nghé vô thăm thử thầy nào dạy đây
Khen ai khéo tạo chốn này
Bên Đông cội lý, bên Tây cội tùng
Đêm nay hội hết anh hùng
Trai nam nhơn cũng có, gái nữ tùng cũng đông - Văn nào hay cho bằng văn Châu công Khổng tử
Võ nào giỏi cho bằng Thúc bảo Quốc trì
Cất tiếng kêu em hỡi nữ nhi
Mấy lời giao kết em thì đừng quên
Dặn lòng đó ở vậy cho bền
Dầu ai xoay hướng đổi nền mặc ai - Vãng vãng lai lai, em để cho anh lai vãng
Anh về tìm bạn kẻo khuya
Anh đừng tiếng nọ tiếng kia
Tiếng thế gian bất khả (mà) tiếng bia về nàng
Thôi thôi ngồi xuống cho em than
Em đà có chỗ cũng như ruộng kia bán đứt, tiệt mãi lâu năm
Anh có tưởng người bạn cũ ghé vô thăm rồi về
Anh đừng ngồi cận gối kề
Trai mê bỏ vợ, gái mê bỏ chồng - Uổng công anh đào ao thả cá
Ba bốn bữa rày bạn lại tới câu
Câu chi cho uổng tiền tơ
Cá ăn có chỗ, cá chờ có nơi - Giàu như ai, giàu như anh, thiên trường vạn cổ
Khó như ai, khó như em, không có đất đổ nồi rang
Giàu như anh, ba chiếc thuyền loan
Ông trời kia đạp vận, ngọn gió tan mấy hồi - Trồng trầu thì phải khai mương
Làm trai hai vợ phải thương cho đồng
Một cây anh cũng muốn trồng
Hai cây anh cũng muốn trồng bầu hai
Con vợ lớn nó ở lầu đài
Con vợ nhỏ nó ở nhà ngoài, nuôi gà nuôi vịt
Làm bé khổ lắm anh ơi
Ăn cơm nguội, uống nước lạnh, nằm cạnh nhà ngoài
Giờ Thìn, giờ Tị, giờ Tý canh ba
Nửa đêm kêu con nhà ngoài dậy nấu cơm
Nấu rồi lại bới lại đơm
Xin mời anh chị ăn cơm khéo rồi - Ngàn thu cất tiếng chào
Một tiếng chào cao hơn cỗ
Mất một tiếng chào xấu hổ một ngàn thu
Anh trách em ăn ở đui mù
Ham vui anh tìm tới, em giả ngu không chào - Tôi tới đây chẳng thấy ai chào
Cũng như mũi tên bạc bắn vào lùm tre
Anh ra đi giục ngựa phanh xe
Hai hàng nam nữ đứng mà nghe tôi chào
Trước tôi chào cây lê cây lựu
Sau tôi chào bạn cựu bạn tân
Chào thêm tiếng nữa ngoài sân trong nhà
Cất tiếng kêu kìa hỡi Lê Ba
Tiết Đinh Sang nay đến sao không thấy ra chào chàng ? - Trăng mọc lên khỏi nước, con trăng tròn
Dù anh thất vận cũng còn thêm danh
Ai làm cho lá xa cành
Ai trao khổ diệt cho anh xa nàng
Ngó lên đám lựu chùa vàng
Mấy lời em than vãn ngoài đàng anh biên
Em giàu lấy đặng chồng tiên
Anh nghèo cỡi hạc dạo miền sơn lâm
Ngồi buồn nghĩ giận tình thân
Để coi bạn cũ tri ân chốn nào - Tướng bắt tướng, sĩ đều chạy lạc
Xe bắt pháo, ngựa chạy ầm ầm
Em trở lộn về thưa với mẫu tử tình thâm
Liệu sao em liệu, thương thầm khó thương - Anh bước chân xuống ghe quạt
Che tay ngoắt ngọn thắt buồm lơi
Anh ra đi để lại đôi lời
Đêm anh lo, ngày anh sợ việc ông trời nắng mưa - Tay anh cầm cái rổ, anh cắt cổ con kê
Con kê đôi đứa ta uống huyết mà thề
Dù xa nhơn nghĩa tại ông trời biểu xa - Rồng nằm kẹt đá, cá chạy dương vi
Anh gặp em một thuở không biết mấy khi gặp hoài
Cửa song loan trên đóng dưới cài
Quân canh tứ phía, con ngài vẫn chửa hoang - Trăng mọc lên khỏi núi, mắc bụi ruối
Con trăng lờ, anh biết em mấy tuổi
Anh chờ uổng công - Trung thần cang, phụ tử cang, tam cang dã
Anh qua chiếc đò đầy, chiếc đò ngã anh cứu ai ?
+ Đầu thời đội chúa, vai lạy cõng cha
Hai tay anh ôm lấy hiền thê
Chữ tam cang anh cứu hết không hề bỏ ai - Trước tôi chào anh em quốc sắc
Sau tôi chào kẻ bắc người đông
Chào anh em trai chưa vợ, chị em gái chưa chồng
Chào thêm tiếng nữa trước ông sau bà
Ham vui một điệu xướng ca
Chị em không biết nói tôi con nhà dư công
Ham vui tôi tìm tới chốn đông
Ai có con cho bú, ai có chồng ngồi riêng
Ngửa tay tôi khuyên hết bạn hiền
Ai mà có nghĩa kết nguyền cùng tôi - Hai bên hàng cá, chính giữa hàng tôm
Chồng nào vợ nấy, họ ôm họ hò
Phận tôi cách biển xa đò
Ở xa tôi mới phải hò lơi lơi
Họ cần dài nhợ, họ lại câu khơi
Phận tôi cần ngắn tôi câu chơi trong bờ
Tôi đến đây lạ kiểng bơ thờ
Xin cùng anh chị cho tôi hát nhờ đôi câu - Sáng trăng sáng cả vườn đào
Ba cô đứng đó, cô nào có chồng chưa ?
Cô nào vốn thật chưa chồng
Để tôi gá nghĩa làm chồng với cô - Này lời thầy mới dặn dò
Hễ con học trò phải biết lễ nghi
Bay ơi chơi ác làm chi
Đem thân đi học, học thì phải lo
Rừng nho, biển thánh không dò
Bé mà không học, lớn mò sao ra
Giả đau trốn tránh ở nhà
Một ngày cũng hóa ra năm ba tháng trường
Vở bài không được nghe thường
Lần lần thua sút lứa trương bạn bè
Bị điều quở phạt răn he
Mẹ cha phiền não khắt khe gan vàng
Học cho tấn ích kỷ cang
Cũ thường coi lại, mới càng học thêm - Năm nay mắc mỏ con heo
Anh mua con ghẹ nạp cheo cho làng
Hai bên cha mẹ ăn càng
Ông mai ăn yếm, họ hàng ăn nghoe. - Một mai đứng ở bên kinh,
Ai phò giá triệu, ai rinh quan tài ?
+ Minh tinh (bài vị) đã có con trai,
Giá triệu con gái, quan tài cô dâu.
Hỏi rằng chàng rể ở đâu ?
Chàng rể vác cuốc đi sau nói xàm. - Nước trong cá chẳng vào mành
Thương anh thì chịu chứ không thành nghĩa nhơn
Khuyên anh về sắm mành sơn
Ăn con cá nhỏ mà nghĩa nhơn lâu dài - Từ ngày xa bạn tới nay
Phiền riêng uống thuốc mỗi ngày hai thang
Uống vô đau dạ xót gan
Bởi vì một nỗi xa chàng chàng ơi
Đêm năm canh khóc đứng khóc ngồi
Xốn xang trong dạ như chết rồi chưa chôn
Đêm nằm như đứa mất hồn
Bao nhiêu vui về bạn, bao nhiêu buồn về em. - Thương hỡi thương, gươm trường em không sợ
Súng bắn cái đùng duyên nợ em không buông
Thương thì thương thể cho luôn
Ví dầu gươm trường kia có kẹp cổ
Nghĩa chàng em không buông bao giờ. - Quân tử là ai, ai là người quân tử
Dẫu em không biết chữ, em cũng biết nghe
Anh là người quân tử chớ rè em ngu. - Em cầm cân xuống phố cân vàng
Gặp anh giữa đàng bảy lượng còn ba
Buổi xưa ngọc ở tay ta
Bởi vì lơ lửng ngọc mới qua tay người
Nói ra thì chúng em cười
Cầm vàng không biết vàng mười vàng năm
Hèn chi ta nói cũng nhầm
Kén kia mỏng vỏ bởi vì tầm non dâu
Trách con cá nọ ăn câu
Nắm đuôi thì dễ nắm đầu nó đâm. - Quạ bay mỏi cánh quạ xà
Anh muốn kết đàng nhân ngãi tới chơi biết nhà
Mai sau buôn bán đường xa
Đói lòng khát nước em không bỏ chàng. - Cây cần câu gãy, mặc kệ cần câu
Anh thương em chưa ngót cơn sầu
Trách con gà kia vội gáy, chuông trên đầu trở canh hai - Anh thương em giấu tiếng lìa tăm
Anh đừng xuống lên người ta biết
Đừng viếng thăm người ta nghi ngờ
Ra đò (ra vẻ) lững đững lờ đờ
Chàng thương chàng biết, thiếp chờ thiếp hay
Ngộ tình chưa mấy đăng ngày
Mà mang ơn nặng nghĩa dày của anh. - Ngó lên đám bắp trổ cờ
Đám dưa ra nụ biết bao giờ gặp anh. - Một đêm ra biển ba lần
Buồm ghe không thấy, thấy bần trôi ngang. - Ngó ra ngoài biển tăm tăm
Thấy ghe anh chạy một trăm mái chèo (nhiều mối) - Hò ơ… Nước sông trong chảy loan sông ngoài
Rồi em thương người xa xứ lạc loài tới đây - Lênh đênh như chiếc thuyền tình
Mười hai bến nước biết gửi mình về đâu ? - À ơi… chiếc chiếu chíp mình lang không chíp
Chiếc chiếu trải lang mà dạ thiếp không lang
Đêm năm canh để dạ thương chàng
Nào ai ở bạc, nói gian có trời - À ơi… tài như ai đây, tài như ông còn mắc đơn Hàn Tín
Giỏi như con chim đại bàng, còn bị ná Thạch Sanh
Biết làm sao thoát khỏi tay anh!
Cũng như ông Triệu Tử nhảy qua thành Châu Do. - Trước tôi chào quan viên chức sắc
Sau tôi chào kẻ Bắc người Nam
Chào luôn tiếng nữa trước ông sau bà
Tôi tới đây gặp điệu sơn ca
Em không biết nói con nhà rảnh không ?
Ham vui mới tới đám đông
Ai có con cho bú, ai có chồng ngồi riêng
Cất tiếng kêu khuyên hết bạn hiền
Còn ai lẻ bạn kết nguyền với tôi. - Liệu bề vác đặng từ danh
Chớ gần mà lỡ thế gian chê cười - Chim bay cho mỏi cánh chim
Bơ vơ xứ lạ, khó tìm đảo xưa.
Hát sắc bùa
Bài chúc Tết
Tôi đến đây là mùng một Tết. Năm cũ đã hết. Bước tới đầu xuân. Tống cựu ngênh tân. Xô tà trừ mị. Đào phụ vạn hồi. Khởi cánh tân xuân. Lấy cây tiêu tùng. Làm cây thọ giãi. Phụng khảo đơn trì. Phấn chấn chi ly. Chúc vợ chồng ông. Sống tợ linh quy. Bà sang hạt tán. Niên cao đảng đảng. Địa hậu khơi khơi. Làm ăn của cải vô hồi.Tiền nong vô số. Dạ dạ… năm nay trì độ. Chúc cái mừng nhà. Mừng tuổi ông bà. Vợ chồng ăn uống. Xướng ca no đủ. Trường thọ sống lâu. Mọi dâu có đức. Mỗi đức một nhiều. Làm ăn nhiều bạc nhiều tiền. Minh nghiêm năm mới. Dạ dạ… điều lành đem tới. Điều dữ tống xa. Thượng mục hạ hòa. Phong đều võ thuận. Dạ… rồi tôi chúc sang. Năm mới được giữ thái hòa. An cư lạc nghiệp.
Bài chúc Tân gia
Hôm nay tôi đến đây lòng thành kính chúc.Chúc cho gia chủ trong nhà. Một trăm tuổi già. Đầu phơi tóc bạc. Sanh ra con đừng nghèo đừng mạt. Tiền bạc đầy rương. Nhiều hàng nhiều lương. Màu xanh, màu đỏ. Ông sanh con to con nhỏ. Sức khỏe bình an. Vui sống anh nhàn. An minh phước thọ. Chúc cho vợ chồng ông giàu có. Lắm ngựa lắm xe. Lắm trâu lắm bò. Nhiều quần nhiều áo. Nhiều gạo nhiều cơm. Bạc bợ, bạc ôm. Tiếng để danh thơm. Đời đời không mất. Chúc nhà ông mới cất. Đàng trước lại có ao hồ. Cá lội đầy hiên. Hiệp hòa cảnh đẹp.
Trồng các thứ hoa thơm. Hoa Lý lại hòa hoa Sen. Bông Hường, bông Mướp có chen. Bông Lê, bông Lựu. Lại chen bông Đào. Tháng năm nước biển mặn mòi. Vác mai đi soi. Là bông hoa Giếng. Hay tập hay luyện. Là bông Chim chim. Xuống nước hay chìm. Là bông hoa Đá. Làm bạn với cá. Là đá San hô. Ở hơn ao hồ. Là bông hoa Súng. Hay ăn đám cưới. Là bông hoa Dâu. Hay ở cạnh sâu. Là bông Muống biển. Rủ nhau đi kiện. Là bông Mướp mài. Gái nọ theo trai. Là bông hoa Dụ. Ngồi đâu ghế ngủ. Là bông Quần quân. Đánh bạc cầm quần. Là bông hoa Ngộ. Ngồi đầu choáng chỗ. Là bông hoa Hanh. Tuổi tác đã cao. Là bông Vạn thọ. Bông nào sáng tỏ. Là bông hoa Trăng. Không nói không năng. Là bông Thút thít. Trời sui đất khiến. Là bông hoa Cà. Không cửa không nhà. Là bông Tầm khổng. Chúc cho vợ chồng ông chồng các thứ rau. Rau Răm, rau Húng. Cúc, Cải, Hành hẹ. Tần ô một hàng. É xanh, É trắng. Rau Lang, rau Tàng. Rau Bá ngênh ngang vườn ngoài. Rau Chua, rau Chát, rau Trai. Củ Kiệu, củ Nén. Củ Khoai, củ Từ. Củ Muôn, củ Hiếc tốt tươi. Còn một củ Tỏi. Thì tùy trồng vô. Bí Đao, Bí đỏ, Bí ngô. Bầu dê, Bầu thúng. Bầu bô, Mướp thường. Dưa leo, Dưa hấu, Dưa hường. Cà tây, Cà dĩa. Tứ phương Cà chình. Đậu xanh, Đậu trắng, Đậu nành. Còn như Đậu phộng khơi mùa. Đậu đen, Đậu đũa. Đậu mùa sáng ra. Ngó qua hàng Ớt hỏa huê. Ớt sừng, Ớt bị. Ăn kề Dìa vôi. Ớt bai, Ớt hiểm đủ rồi. Ớt nào xinh tốt. Nhiều thôi quá nhiều. Chúc cho vợ chồng ông trồng đủ điều. Bước qua phía dưới. Trồng nhiều thiệt hơn. Mãng cầu, Xu đủ đang trồng. Lại có Cam, Quít. Lê râm, Ổi, Lựu, Đào. Chuối ngọt, Chuối mật. Trồng cao đã thừa. Trầu buồn, Trầu muối, Trầu lương. Đám Bắp, đám Mía. Đám Thơm, đám Chè. Đám Thơm xinh tốt hỏa huê. Còn một đám Mè. Xinh đã quá xinh. Dò lần khắp hết ngoài trong. Cho vợ chồng ông. Mạnh giỏi sanh con đủ điều.
Điệu bài chòi
Bài chòi giải phóng mới tiếp thu về
Nay mừng bấy cho nước nhà an lạc. Vui ca thay cho Nam quốc cũng hòa bình. Nơi lúa quê nhiều kẻ văn minh. Nền tiến bộ nhiều người không chính trị. Kể từ cụ Hồ kế vị. Toàn dân tất cả một dạ chí lâm. Trước chúc cho chủ tịch muôn năm. Ra đời trị quốc ngàn trăm tuổi già. Vái trời phù hộ cho quốc gia. Để cho chủ tịch giữ mà giang san. Chúc cho các cấp cơ quan. Hưởng nhiều hạnh phúc khải hoàn quốc gia. Chúc cho xã hội đảo nhà. Trung thành phục vụ hai hàng thương dân. Lại thêm kiến thiết thôn lân. Được nhiều vẻ đẹp muôn phần huệ liêm. Chúc cho tất cả thanh niên. Cùng là thanh nữ cầu duyên hiệp hòa. Vái trời phò hộ cho nước nhà. Để cho chủ tịch giữ cho cơ đồ. Có lòng thương kẻ đơn cô. Cho tiền cùng gạo giúp vô nạn nghèo. Ngày nay dân khỏi cheo leo. Huy hoàng tiến bộ là quyết theo cộng hòa. Làm trai trả nợ cho quốc gia. Đúng tuổi nghĩa vụ vậy mà ra đi. Em ở nhà đừng chí sầu bi. Đừng bi đừng khóc gắng ghi nụ cười. Ai mà đúng tuổi hai mươi. Cũng là hai mốt ôi những người phải lo. Miền Nam chung một con đò. Nhờ Hồ Chủ Tịch lái đò vinh quang. Để cho anh cất bước lên đàng. Thi hành nghĩa vụ là vẻ vang ôi giống nòi.
Em ơi nghĩ lại mà coi. Non sông còn phải chia đôi hai miền. Ở nhà chung hưởng sao yên. Em đừng bịn rịn ôi thêm phiền lòng anh. Anh khuyên em giữ trọn chữ tam tùng. Tề gia nội trợ anh cậy cùng hiền thê. Em ơi gác lệ sầu cho tạm biệt lều tranh. Đường quanh nẻo anh lên đường dĩ lộ. Em ơi dĩ lộ một phút chia lìa. Người ngọc từ nay hai chí cử cao dày. Lòng anh đều quyết dựng xây hòa bình. Anh khuyên em ở lại gia đình. Nuôi con thơ dại để anh ra đi nơi chiến trường. Em ơi ở nhà sung sướng biết bao. Nước nhà còn anh đang kêu gọi làm sao anh ở nhà. Anh khuyên em đừng đi tới nghĩ xa. Để anh vui dạ anh dựng xây cho nước nhà. Ngày mai đất nước thanh bình. Anh trở lại hai chúng mình gặp nhau.
Bài chòi trung thành tổ quốc
Nay mừng bấy nước nhà an lạc. Vui ca thay Nam quốc hòa bình. Ngoài lẫn trong lạc nghiệp âu ca. Chúc cho Bác Hồ hai chữ cộng hòa. Hòa chiến sĩ nhân dân đà hăng hái. Ách nô lệ nay không còn trở lại. Thà cam tâm ta thọ tử thành danh. Người Việt Nam ta dù có thác cũng đành. Đừng để cho bọn quân Pháp tranh thêm quyền. Việt Nam ta là nòi gióng tổ tiên. Thương các chiến sĩ nằm có yên trong rừng. Nằm có yên đợi chờ. Biết bao rừng núi bụi bờ. Vong linh hồn tử sĩ,ôi có câu mới cùng tường. Biết bao nhiêu ngày ăn tiết nằm sương. Đồng bào người Việt phải có thương nước nhà. Đừng bày cờ bạc rượu trà. Để tiền mà ủng hộ cho cùng phóng quân. Biết bao xương máu trong rừng. Hồ Chí Minh chủ tịch ôi anh hùng Việt Nam.
Chẳng qua nhiệm vụ phải làm. Trung thành tổ quốc đừng có tham tiền nhà. Làm trai phải trả nợ cho quốc gia. Tham sanh quý tử nước ta còn gì. Làm cho trọn đạo của nam nhi. Đừng để thanh nữ nó khi đến mình. Phen này ta quyết hy sinh. Quyết giành độc lập cho nước mình vinh quang. Xa nhau đã mấy tháng chàm. Cũng vì hoàn cảnh ôi hai đàng biệt ly. Em ơi, như anh mà ra đi ngày hôm nay đây. Có phải chăng là sơn cách thủy, cách tình nam cách. Tinh di, nguyệt di là chí bất di. Bớ hiền thê ơi ! Chí bất di kẻ đi người ở. Vợ xa chồng biết thuở nào nguôi. Bớ hiền thê em ơi ! Như anh mà ra đi ngày hôm nay đây. Có phải chăng là sách có câu tử rằng: “Vi tử vi thần, nan kiệt lực. Còn như cận trung cận hiếu là mạc cẩn cầu”. Bớ hiền thê ! Mạc cẩn cầu. Như vầy mới gọi là trai thảo ra giúp chúa, hai vai nằng quằn
Bài chòi vệ sinh
Than ôi ! Đắc thời đắc thế kê thành phụng. Còn khi thời khi thế phụng lại giả kê. Phụng giả kê ta theo về cách mạng. Mấy năm rồi hoạn nạn khỏi lo. Cách mạng nay nắm chánh quyền. Nhân dân no ấm bình yên nước nhà. Bấy nhiêu lâu ta ở với quốc gia. Bị Mỹ nó đàn áp chúng ta tù đày. Nước Pháp, nước Mỹ nó chẳng hay.
Cách mạng phải đánh đuổi là nhờ có tay Bác Hồ. Tám năm xát Bác chưa khô. Chờ ngày nắm vững lại cơ đồ cho dân. Cảm thương chiến sĩ muôn phần. Bỏ mình vì nước hiến thân cho a tỳ. Nước ta không có thiếu vật chi. Tàu bay, tàu thủy lớp thì có xe. Ôi đồng bào lẳng lặng mà nghe chính phủ diệu kỳ say sưa. Bảy giờ đi học tới chưa. Hai giờ học cho tới tối mà cũng vừa lòng dân.
Nước ta làm việc chuyên cần. Miễn cho thông sáng bản thân con người. Đồng bào lớn nhỏ ai ơi. Miễn cho mọi người biết chữ thì hơn. Vệ sinh đầu tháng kể lên. Mỗi tuần đếm đủ so hơn làm gì. A lô ! Lệnh phải ra đi. Kẻ rìu người cuốc đi làm vệ sinh. Vệ sinh thì giữ cho mình. Có người vô ý lại vô tình bỏ qua. Không cần chi uống nước trà. Miễn nấu cho chín là uống qua tháng ngày. Kể chuyện thực phẩm gần đây. Chánh phủ bán gạo lại bày xà bông. Mì tôm thuốc điếu đỡ lòng. Chính phủ dự phòng nước mắm dầu hôi. Quẹt diêm đá lửa bán rồi. Ai có lao động biển bán bồi dầu don. Đồng bào so thiệt tính hơn. Chạy dầu chính phủ mà lợi hơn dầu ngoài. A lô bất luận gái trai. Trẻ già lớn bé thì phải tới khai cho đàng hoàng. Chính phủ thương nghiệp đặt chỗ bán hàng. Cô bác rộn ràng đâu đó cũng tới mua. Mỗi người có thước vải cũng mu. Đưa sổ đâu thì tiền đó tranh đua ít nhiều. Than diêm chẳng có bao nhiêu. Ai muốn mua nhiều chỉ hai ký mà thôi. Thùng quẹt diêm đá lửa bán rồi. Than diêm trả bánh đáp bồi ngày xuân. Tết năm nay vui vẻ quá chừng. Biết ơn chính phủ đã thương đồng bào. Bà con cô bác lao xao. Dưới cờ độc lập nêu cao tinh thần. Một năm qua lo tảo lo tần. Ba mươi mồng một để đáp ân ông bà. Cảm thương chiến sĩ đường xa. Thương Hồ Chủ Tịch cũng như cha đồng bào
Bài chòi mẹ sanh con
Hèn chi người ta thường nói. Hễ có con cũng nghiệt. Mà không có con thì sợ tiệt hậu lai. Này con ơi ! Chớ mẹ sanh con ra khổ đã cần ai. Mười ngày chín tháng mẹ mang thai nặng nề. Mẹ ra đi chứ chân bước mỏi mê. Tay mẹ nâng đỡ dạ, mệt mà thở ra. Hư hao thất sắc mẹ mà. Thèm ăn thèm ngủ thật là khó khăn. Khoai mì mẹ đành chịu cắn răng. Cà chua, chuối chát mẹ chẳng dám ăn chút nào. Mẹ nhịn thèm nhịn lạt khát khao. Đặt con vào dạ hư hao rõ ràng. Con ơi ! Mẹ cử nằm võng mẹ cử leo thang. Đôi bông tai mẹ cởi cất, đôi kiềng vàng mẹ dẹp đi. Mênh mang trong dạ chín trăng. Còn mười ngày nữa thì mặt mẹ nhăn chau mày.
Con ơi ! Tứ chi rũ riệt rã rời. Quần mẹ chẳng dám bận, mẹ nằm phơi thân hình. Một lần mẹ chửa đẻ chứ thất kinh. Máu ra lai láng dầm mình tanh hôi. Thân mẹ cực khổ vô hồi. Lửa than hực hỡ mẹ hơ rồi xém da. Con ơi ! Chỗ ướt mẹ đành nằm chịu xót xa. Còn như chỗ ráo lót mà cho con. Thân mẹ cực khổ gầy mòn. Vái cho con trẻ vuông tròn mới ưng. Mẹ trông cho con ăn bú có chừng. Ngày chơi đêm ngủ con đừng khóc la. Mẹ trông cho mau đầy tháng mẹ ra. Mẹ đi nhẹ bước, bước mà cho quen. Vịn giường, vịn vách mẹ bước men. Vì con mà mẹ chịu biết mấy phen cực hình. Thằng này nó biến chứng khó nuôi. Chứ trông năm thầy mười bóng mới nuôi được mày. Sửa sang lễ vật sắm bày. Đền ơn bà mụ đáp từ người nuôi.
Bài chòi thanh niên đi làm nghĩa vụ
Gia bần chi hiếu tử. Quốc loạn thức trung thần. Nhà nghèo mới rõ tấm lòng. Nước lạnh mới thấy hiền nhân trổ tài. Nước nhà hạnh phúc tương lai. Mấy chục năm giặc Mỹ, ta khổ sai vô cùng. Bao nhiêu chiến sĩ anh hùng. Quên mình vì nước trọn trung vì nhà. Nước Nam hương hỏa ông cha. Đừng để đế quốc, nó mà xâm lăng. Nay ta thong thả làm ăn. Nhờ Bác sáng tỏ tài năng đứng đầu. Mưu sâu tài lược cũng sâu. Giải phóng có mấy bữa, ta tóm thâu gọn gàng. Ngày nay nước đã huy hoàng. Giải phóng quét sạch ngoại bang khỏi vào. Thanh niên trí chí càng cao.
Đúng tuổi nghĩa vụ lẽ nào chẳng đi. Thân ta chẳng có tiếc gì. Tử sanh hữu mạng, thương vì vợ con. Này anh ơi ! Còn nhà còn nước còn non. Còn chồng còn vợ, còn con tương phùng. Bao nhiêu chiến sĩ anh hùng. Quên mình vì nước trọn trung vì nhà. Nay đã tới tuổi lứa ta. Noi gương của Bác việc nhà phải quên. Tre tàn măng mọc mãi lên. Thà chết vinh còn hơn sống nhục, ghi tên bảng vàng. Nay ta chống giặc ngoại bang. Giữ được mảnh đất tiếng vang danh tròn. Ghi ngôn Bác đã dặn dò. Giành nền độc lập tự do mới màu.
Này anh ơi ! Anh phải rộng sâu. Còn làm trai như thế, ai đâu có cần dùng. Đạo vợ chồng là nghĩa thủy chung. Lời em đã cạn, anh đâu có ngại ngùng đường xa. Ngày mai này chiến đấu điệu anh ra. Mong em ở lại nuôi mà đứa con. Thời anh băng rừng, vượt suối, trèo non. Giữ được mảnh đất tiếng còn gương soi. Chẳng tin thì em lật sử mà coi. Bà Trưng xưa đã cưỡi voi diệt thù. Bao nhiêu sương tiết mịt mù. Người người như một ta báo thù ngoại bang. Ngày nay nước vững nhà an. Tăng cường lực lượng chỉnh trang quốc phòng. Như vậy mới được an dân. Tiến lên chủ nghĩa quốc phòng vinh quang.
Bài chòi thời chiến tranh
Tuổi đời còn mới thiếu niên. Chiến tranh tàn khốc ngồi yên sao đành. Bom rơi đạn nổ tan tành. Cửa nhà tan nát cánh đồng xác xơ. Tuổi thiếu niên chẳng lẽ ngồi chờ. Đã gieo tang tóc biết bao giờ mới yên. Lòng cảm hận thề nguyền với trời đất. Tôi hy sinh một mất một còn. Thề rằng bảo vệ nước non. Không để dân chúng mỏi mòn đợi trông. Hy sinh gian khổ chất chồng. Mẹ cha không gặp số đông ít gì. Thề nhất quyết ngại chi gian khổ. Phận làm trai máu đổ xương tan. Quyết lòng giành lấy giang san. Không để mất nước bọn dã man cầm quyền. Nhớ lời Bác đã dạy khuyên.
Sau này đất nước bình yên của mình. Toàn dân ai cũng đồng tình. Một lòng thề quyết, dù hy sinh như thế nào. Ngọn cờ Đảng đã dâng cao. Bom rơi đạn nổ lẽ nào ngại chi. Tuổi thiếu niên tình nguyện ra đi. Núi rừng bờ bụi ngại chi thân mình. Có gian khổ có hi sinh. Hôm nay đất nước về mình được ấm no. Kinh tế phát triển từ nhỏ đến to. Quốc phòng vững mạnh không lo ngại gì. Văn hóa phát triển thực thi. Con em đông đảo được đi học hành. Đất nước đổi mới rất nhanh.
Chèo bá trạo
Bài chúc cầu ngư
Nay thái bình tám cõi. Lại thêm thịnh trị bốn phương. Nghinh ông về an tạ lăng đường. Cho bổn vạn thỏa nhờ phước thọ. Nguyện linh thần phò hộ phước linh. Anh linh hải ngoại an thế nạn. Ủng tế ba đào cứu nhân tai. Cứu nhân tai mưa dài gió tạnh. Nam đức ngài công lại dày công. Ngưỡng mong một chữ tử sanh. Độ cho bá tánh bổn thành căn cơ. Bảo tàng lê thứ đường treo. Cứu dân trợ vặt phượng thờ linh cung. Quyền oai quản đức hải trung. Đông Tây Nam Bắc động lòng quế sinh.
Thương vì có đức ân cần. Từng trong biển thẳm tảo tần cứu dân. Tử sanh hiển hiện nhờ thần. Hàng năm ai dám phụ phàng ơn ông. Tại xưa có số thiên cung. Tử sanh hữu mạng sự đồng chứng tri. Chẳng qua số phận vân thì. Thiên sương thu lệnh uy nghi cõi trần. Đêm ngày trôi nổi lộng khơi. Nương theo sóng gió đua bơi ra vào.
Lòng thương chẳng nợ công lao. Thàng lang ngoài đảo nghinh vào khai môn. Tiếng đồn khắp hết xã thôn. Kẻ già cám cảnh bùi ngùi đợi trông. Vạn vô hàn nhiễu tẩm chôn. Thượng đăng trả quả lo bề phụng tang. Ba năm an táng lăng vạn. Chèo hầu một chập đáp đền ơn ông. Thàng lang chèo quế nghinh ngang. Phần trong thượng quốc phụng thờ linh cung.
Tổng mũi nói:
Bá trạo ơi! (Dạ).Hàng chèo đã lâu ngày. Truyền bá trạo bỏ ba mái buông dưới hầu ông. Khoan hô khoan, hù là khoan… mũi dinh là mũi thứ. Hù là khoan… là mũi trời sanh. Hù là khoan… có doi bủa lưới. Hù là khoan… có gành là câu chứ giăng câu. Hù là khoan, hù là khoan. Bá trạo ơi! (Dạ). Thuyền chèo đã lâu ngày. Truyền bá trạo quay thuyền ngơi nghỉ.
Chèo nghinh Ông sanh
Dạ! Thần oai linh hiển hích, tặng chữ ngọc long. Chống gian biên khóc hết muôn dân. Phò lê thứ hàn an cơ kiếp. Ngư dân hoan hỉ biển tai qua. Tài trấn Ngọc đa hưng long tứ phía. Thánh thần phò trì lai sinh linh hiển. Bảo hộ ngư dân lớn nhỏ hòa bình. Nguyện các thuyền võng la mãn tạ. Tài tấn thân dinh nay bổn vạn thỉnh nghinh Sanh thần. Hồi dinh đồng cầm tế lễ. Thành tâm vọng bái chư tiên. Lễ dâng lục cúng hòa duyên đăng trà. Nay trời đà phong thuận gió hòa. Ngày lành giờ đẹp thuyền ra giữa dòng. Quỳ xin bổn vạn có lòng. Thàng lang bá trạo ra dòng tiếp nghinh. Chư ông thủy thủ đa nghinh. Bế thiên tam bái lễ thành an mang. Vọng cầu linh ứng thương bàng. Lòng thành hòa nguyện lễ Sanh an trình. Nội thàng lớn nhỏ đồng sinh. Đờn ca sáo thổi lễ nghinh thánh thần. Hải hà trên dưới đan tâm. Ông Sanh Cự Tộc cát lâm hội đồng. Ông Thân, ông Nỏ, ông Bung. Ông Chàn, ông Dựng, ông Sông, ông Bè. Ngọc long thủy kế rước về. Lý ngư lý dựng đăng khê cõi đào. Hàng gia ải ngoại lầu cao. Thàng lang ra rước thủy cầu bà công. Hai hàng bá trạo song song. Chèo so mái đẹp ra dòng tiếp nghing. Mùa thu đang mặc có tình Rước ông Nam Hải nhập dinh chương tà. Nay trời phong thuận gió hòa. Trời xanh biển lặng hai hàng rước ông. Phơi mình lồng lộng biển Đông. Dò lòng khơi lộng chục lần vào ra. Trong đời kẻ chánh người tà. Đến cơn nguy biến ông ra cứu rày.
Dạ! Trời êm Đông Hạ đất khánh nổi mùa Xuân. Nay Ngài đà tử thọ tới chừng. Nam lăng sở phụng nghinh thánh thể. Nay bổn mạng lương lăng tế lễ. Độ mạng Ngài nhậm sở lang chung. Bổn vạn nay sẽ thí thành trả mãn trang nghiêm. Khi ấy sẽ phụng nghinh hài cốt. Hài cốt nghinh ông về lăng thử. Nguyện thánh thần phò hộ phước linh. Anh linh hải ngoại an thế nạn. Ủng tế ba đào cứu nhơn tai. Cứu nhơn tai mưa dày gió tạnh. Cảm đức Ngài công đã dày công. Chín từng khói tỏa mây bay. Thuận phong Ngài hóa châu mày muôn dân.
Chèo ba tuần rượu
Trước dâng một chén tửu đầu. Chén này là chén vạn cầu đức Ông.
Hai tuần dâng chén rượu nồng. Chén này là chén mừng Ông về tà.
Ba tuần dâng chén rượu hoa. Xin Ông hai chữ tải đa cho tường. Xưa kia Ông ở Đông phương. Nay về Nam Việt phép đi một giờ. Tiếng Ông dưới nước trên bờ. Ngàn năm danh tạc phượng thờ khắp nơi. Lệnh ra một tiếng giữa vời. Ngẫm trong sinh tử số trời có ghi. Tại xưa có số ơn thi. Hải hà bố đức chờ khi anh tài.
